نظارت رئیس مجلس بر مصوبات هیئت وزیران؛ ویژگی ها، مسائل و آثار

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 39

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JLVIE-29-107_002

تاریخ نمایه سازی: 22 فروردین 1404

چکیده مقاله:

براساس اصول ۸۵ و ۱۳۸قانون اساسی، رئیس مجلس شورای اسلامی بر مصوبات هیئت وزیران از طریق بررسی این مصوبات و تطبیق آن ها با قوانین جهت صیانت و اعمال اصل حاکمیت قانون نظارت دارد. برای انجام این نظارت، یک نهاد مشورتی تحت عنوان «هیئت بررسی و تطبیق مصوبات دولت با قوانین» به موجب قانون نحوه اجرای اصول ۸۵ و ۱۳۸ قانون اساسی مصوب ۱۳۶۸ تشکیل شده است. آنچه در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت عبارت است از: اینکه آثار نظارت رئیس مجلس بر مصوبات هیئت وزیران چیست؟ بر این بنیاد، ازجمله یافته های تحقیق میتوان گفت: شفافیت تقنینی و مقرراتگذاری مطلوب گرچه در اصول قانون اساسی به صراحت بیان نشده است، اما مبانی آن در قانون اساسی مشاهده می شود و این خود نشاندهنده پذیرش این موضوع در ساختار نظام حقوقی ایران است. درواقع می توان ادعا کرد که نظارت رئیس مجلس بر مصوبات هیئت وزیران در شفافیت قانون و مقررات گذاری مطلوب و مآلا مقرره خوب موثر است. از آنجایی که امکان سوء استفاده دولت از ابزار تصویب مقررات بسیار است، نظارت چندلایه و از سوی چند مرجع می تواند شایسته تلقی شود و نقطه امتیازی در نظام حقوقی ایران باشد. درواقع بهتر است در کنار نظارت دیوان عدالت اداری، نظارت رئیس مجلس را بر مصوبات هیئت وزیران داشته باشیم تا با بهره گیری از نظارتی دو سویه، یعنی نظارت پارلمانی قضائی، از خودکامگی احتمالی قوه مجریه ممانعت به عمل آوریم. اصل حاکمیت قانون و صیانت از حقوق و آزادی های شهروندان اقتضا می کند که نظارت مستمری بر مقررات باشد؛ نظارتی که منوط به طرح دعوا و تقدیم دادخواست نباشد. مجموعه نظارت های چند بعدی نظارت رئیس مجلس و نظارت قضائی با هم می توانند نوید بخش التزام دولت به اصل حاکمیت قانون در وضع مقرره باشد.

نویسندگان

حسنعلی شجاعیان

دانشجوی دکتری حقوق عمومی، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی

سید احمد حبیب نژاد

دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، قم

مهدی شعبان نیا منصور

استادیار گروه حقوق عمومی، دانشکده حقوق، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • اداره کل قوانین و مقررات (۱۳۶۹)، مشروح مذاکرات بازنگری قانون ...
  • بابک درویشی و فرشته کاظم زاده (۱۳۹۷)، «تحلیل حقوقی چالش ...
  • حدود نظارت تقنینی بر مصوبات هییت وزیران با تاکید بر اصول 85 و 138 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران [مقاله ژورنالی]
  • تقیزاده، احمد و احمد حبیبنژاد (۱۴۰۱)، «بازخوانی جایگاه ریاست قوه ...
  • تیلا، پروانه (۱۳۸۳)، «گستره صلاحیت آیین نامه سازی قوه مجریه ...
  • حبیب نژاد، سید احمد و سیده زهرا سعید (۱۳۹۹)، «چالشهای ...
  • حبیب نژاد، سید احمد (۱۴۰۲)، نظارت پارلمانی: اصول، آسیب شناسی ...
  • خسروی، حسن (۱۳۹۵)، «تحلیل سازوکار نظارت رئیس مجلس بر مصوبات ...
  • راسخ، محمد (۱۳۹۸)، نظارت و تعادل در نظام حقوق اساسی، ...
  • راجی، سیدمحمدهادی و محمد برومند (۱۳۹۲)، «معیارهای تشخیص و محدوده ...
  • شیروی، عبدالحسین (۱۳۹۳)، حقوق تطبیقی، تهران: سمت ...
  • صادقی نشاط، امیر (۱۳۹۴)، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ...
  • صوفی، علی، علی رضا عسکرانی و محمدرضا صادقی (۱۳۹۸)، «تحلیل ...
  • عیوضی، محمدرحیم (۱۳۸۳)، «شاهی که می خواست خدایی کند (مطالعه ...
  • فلاحزاده، علی محمد و همکاران (۱۳۹۱)، تفکیک تقنین و اجراء، ...
  • فلاحزاده، علی محمد و محمدامین ابریشمی راد (۱۳۹۳)، «سنجش سازوکار ...
  • فدایی جویباری، معصومه، جواد تقی زاده و مرتضی نجابت خواه ...
  • قزوینی نژاد، وحیده (۱۳۹۲)، بررسی چالشهای پاسخ گویی قوه مجریه ...
  • کدخدایی، عباسعلی و ابوالفضل درویشوند (۱۳۹۱)، «نظارت بر مقررات دولتی ...
  • محسنی، فرید و سید محمد مهدی غمامی (۱۳۹۲)، «آسیب شناسی ...
  • محمودی ، عبدالحسین (۱۳۹۵)، حقوق اساسی (تحلیلی بر قانون اساسی ...
  • مهرپور، حسین (۱۳۸۷)، مختصر حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، تهران: ...
  • مددکار حق جو، مهناز، بیژن عباسی، خیراله پروین و سید ...
  • موذنیان، محمدرضا (۱۳۸۱)، مجموعه نظریات شورای نگهبان: تفسیری و مشورتی ...
  • ارزیابی صلاحیت نظارتی رییس مجلس شورای اسلامی بر مصوبات دولت [مقاله ژورنالی]
  • نمایش کامل مراجع