واکاوی دانش فنی مدیریت منابع آب کشاورزی

تغییرات اقلیمی و خشکسالی های اخیر ضرورت مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی را ایجاب نموده است. دانش و اطلاعات کشاورزان در زمینه مدیریت آب و آبیاری نقش تعیین کننده ای در میزان مصارف آب در سطح مزارع کشاورزی دارد. افزایش دانش مدیریت آب در بین کشاورزان به بهبود بهره وری آب در سطح مزرعه کمک می کند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل دانش و اطلاعات کشاورزان در زمینه مدیریت آب و آبیاری اجرا شده است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی-همبستگی است که با شیوه پیمایش و با استفاده از ابزار پرسشنامه انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کشاورزان حوضه های آبریز استان مازندران بود که تعداد ۴۶۸ نفر بطور تصادفی و به شیوه نمونه گیری طبقه بندی شده انتخاب شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از کارشناسان اجرایی و اساتید دانشگاهی مورد تائید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه نیز با روش مطالعه راهنما و ضریب آلفای کرونباخ تایید شد(۸۸/۰). نتایج تحقیق نشان داد که میانگین دانش فنی کشاورزان در زمینه مدیریت آب در سطح مزرعه کمتر از متوسط می باشد. دانش ایشان در برخی زمینه ها مثل نیاز آبی محصولات زراعی و باغی، زمان مناسب آبیاری و الگوی کشت متناسب با منطقه، بیشتر از سایر موارد مثل فناوری های نوین آبیاری، قوانین آب و ارقام مقاوم به خشکی بود. نتایج آزمون های تحلیل مقایسه میانگین نشان داد که دانش فنی کشاورزان زن و مرد در زمینه مدیریت آب در سطح مزرعه تفاوت آماری معناداری نداشت ولی دانش فنی گروه های شغلی مختلف پاسخگویان در زمینه مدیریت آبیاری اختلاف معناداری با هم داشت. همچنین، کشاورزانی که دارای شغل دوم بودند دانش بیشتری در زمینه مدیریت آب و آبیاری بودند و کشاورزانی که وضعیت اقتصادی در حد متوسط جامعه یا بالاتر داشتند، نیز دانش فنی بیشتری در زمینه مدیریت آب داشتند. نتایج تحلیق همبستگی نیز نشان داد

کلیدواژه ها:

مدیریت منابع آب ، کشاورزی ، دانش کشاورزان ، آبیاری ، پرسشنامه