بررسی کارایی توابع انتقالی رگرسیونی در تخمین هدایت هیدرولیکی اشباع خاک

هدایت هیدرولیکی اشباع خاک یکی از مهمترین ویژگیهای خاک میباشد که نقش عمدهای در طراحی پروژههای زهکشی وتوسعهی پایدار کشاورزی دارد. تاکنون روشهای مستقیم زیادی برای اندازهگیری هدایت هیدرولیکی اشباع به روش صحرایی وآزمایشگاهی معرفی شدهاند که متأسفانه همگی وقتگیر و هزینه بر بوده و همچنین به دلیل ماهیت هدایت هیدرولیکی اشباع و تغییرات زیاد مکانی آن، اندازهگیریهای نقطهای این پارامتر نمیتواند نمایندهی واقعی این ویژگی از خاک باشد. به همین دلیل درسالهای اخیر استفاده از روشهای غیر مستقیم مانند ایجاد توابع انتقالی برای تخمین این پارامتر مورد استفاده قرار گرفته است.روش متداول در برازش توابع انتقالی خاک، استفاده از مدل رگرسیون آماری میباشد. هدف از این پژوهش ارزیابی امکان برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع با استفاده از پارامترهای زودیافت فیزیکی خاک، شامل توزیع اندازهی ذرات خاک، چگالی ظاهری، درصد رطوبت اشباع خاک و میانگین و انحراف معیار هندسی قطر ذرات خاک با بهرهگیری از روش رگرسیون خطی چندگانه بود. به این منظور از اطلاعات مربوط به 100 پروفیل که از بانک دادهی خاکUNSODA استخراج شدهاند، استفاده شد. پس از انجام آنالیز حساسیت بین پارامترهای موجود، 3 مدل با ورودیهای مختلف انتخاب شدند و برازش تابع در دو حالت مختلف برای سه مدل عنوان شده صورت گرفت. نتایج نشان داد که مدلهای برازش داده شده بدون حذف مشاهدات استثنایی، از دقت بالاتری برخوردار است. همچنین در این حالت، مدل رگرسیونی ایجاد شده با استفاده از پارامترهای میانگین هندسی قطر ذرات و چگالی ظاهری، با ضریب تبیینR2 برابر با 0/48و مجذور میانگین مربعات خطاRMSE) برابر با 0/84دارای بهترین نتیجه بود و این بدین معناست که پارامترهای مستقل مدل، تقریباً تنها 50 % از تغییرات مربوط به متغیر وابسته هدایت هیدرولیکی اشباع را توجیه مینمایند

کلیدواژه ها:

هدایت هیدرولیکی اشباع ، توابع انتقالی ، مدل رگرسیون آماری ، خصوصیات فیزیکی خاک