ارزیابی تنوع ژنوتیپ های گندم از لحاظ عملکرد و صفات زراعی تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل

گندم نان (Triticum aestivum L.) یکی از مهم ترین محصولات زراعی از نظر سطح زیر کشت و میزان تولید در جهان است که نقش اساسی در تامین نیازهای غذایی جوامع بشری دارد. ایران که در کمربند بیابانی جهان قرار دارد، ۱.۲ درصد از سطح کره زمین را در بر می گیرد و شرایط خشکی و نیمه خشکی دارد. این تحقیق با هدف ارزیابی عملکرد و صفات زراعی ژنوتیپ های گندم در شرایط تنش خشکی پایان فصل انجام شد. این آزمایش بر روی ۲۲ ژنوتیپ و الاین گندم به صورت آزمایش کرتهای شرط شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و تراکم کاشت ۴۵۰ بوته در متر مربع در زراعت ۱۴۰۱-۱۴۰۲ انجام شد. در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی، ژنوتیپ ۳ دارای بیشترین وزن ملکرد دانه (۶.۵۵ تن در هکتار) و ژنوتیپ ۱۳ کمترین ملکرد دانه (۵.۴۳ تن در هکتار) را داشت. در شرایط تنش خشکی، بیشترین وزن هزار دانه مربوط به ژنوتیپ ۱۱ (۴۹.۶۷ گرم) و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ ۱۶ (۴۲.۰۰ گرم) بود. همچنین در شرایط تنش خشکی، بیشترین ارتفاع بوته مربوط به ژنوتیپ شماره ۱۷ (۸۲.۰۰ سانتی متر) و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ ۲۱ (۶۹.۳۳ سانتی متر) بود. یافته ها نشان دهنده تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها برای اکثر صفات در هر دو شرایط بود، اما اثر متقابل ژنوتیپ × معنی دار نبود که نشان دهنده پاسخ یکنواخت ژنوتیپ های مورد مطالعه در تنش خشکی پایان فصل و شرایط نرمال بود.

کلیدواژه ها:

تنش خشکی ، تنوع ژنتیکی ، ژنوتیپ های گندم ، ملکرد