بررسی اشعار ناصر کشاورز و بکارگیری صورخیال در شعر کودک

یکی از ویژگی های شعر کودک این است که شاعر از تشخیص یا جاندارا نگاری فراوان می تواند استفاده نماید. کودک در دنیای زیبا و لطیف خودش همه چیز را زنده می بیند. برای کودک، اسباب بازی هایش هم جان دارند. بنابراین با آن ها هم بازی می شود و با آن ها سخن می گوید. از زمانی که این گونه از ادبیات به صورت عامیانه و غیررسمی در لابه لای ترانه ها و لالایی های مادرانه نمود داشت و کم کم به صورت خواسته یا ناخواسته وارد دیوان برخی از شعرای گذشته مانند نظامی، سعدی، مولوی و ... شد تا زمانی که فرمان مشروطیت صادر شد و صنعت چاپ وارد ایران شد و کودک و نوجوان مورد توجه شاعران قرار گرفت و کودکان و نوجوانان این سرزمین صاحب ادبیات خاص خود شدند. صورخیال در شعر کشاورز از تنوع بالایی برخوردار هستند سعی شاعر بر این است که تصویرهای شعری را برای مخاطب خود به ترتیب بیشتر ازطریق تشبیه و استعاره و تشخیص و استعاره بیان کند. و حس آمیزی و مجاز و کنایه در پله های بعدی قرار دارند. تشبیهات به کار رفته در شعر کشاورز بیشتر از نوع حسی و گسترده هستند یعنی سعی شاعر بر این است که وجه شبه را نیز ذکر کند البته شاعر تا حدودی از تشبیهات بلیغ نیز استفاده کرده است. تشخیص ها نیز بیشتر از نوع نسبت دادن صفات دو ویژگی های انسانی به غیرانسان است. میزان بهره گیری استعاره ی مکنیه نسبت به استعاره ی مصرحه بیشتر است. و این نکته ی مشترک بین تمام شاعران کودک و نوجوان است که استعاره ی مکنیه در شعرشان نسبت به استعاره مصرحه بیشتر است. البته در بعضی از کتاب های ایشان نمونه هایی از استعاره ی مصرحه یا استعاره ی مکنیه یافت نشد و در این مجموعه ها تکیه شاعر بر تشبیه بوده است.

کلیدواژه ها:

ادبیات کودک ، کودکی و نوجوانی ، صورخیال ، شعر کودک ، ناصر کشاورز