مشروعیت دخالتهای نظامی بشر دوستانه از دیدگاه حقوق بین الملل و اسلام

جنگ پدیده ایست با قدمت بسیار طولانی در تمدن بشری و از بدو تشکیل جوامع انسانی تا کنون با بشر همراه بوده است . مداخله بشر دوستانه در حقوق بین الملل یک موضوع مورد مناقشه از نظر علمی وتئوری می باشد که مهمترین سند حقوق بین الملل که به آن اشاره شده است منشور سازمان ملل متحد است . دولت ها در برابر نقض حقوق بنیادین بشر مسئولیت اخلاقی دارند وهمچنین جامعه بین المللی متعهد است برای مقابله با فجایع انسانی و وضعیت اسفبار ناشی از بی عدالتی و ستمی که بر مردم بی گناه می رود اقدام کنند. این تحقیق با روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و با هدف بررسی مسائله مداخله بشر دوستانه ،مبانی آن در۱حقوق بین الملل و در اسلام، پیشینه تاریخی دخالتهای نظامی بشر دوستانه و جایگاه حقوقی در هر دو نظام را مورد مطالعه قرارمی دهد و همچنین به وقایعی که در هنگام دخالت های نظامی رخ داده پرداخته شده است . حقوق بین الملل معاصر در پرتومقررات منشور ملل متحد رویکردی متفاوت اتخاذ کرده است ،ازیک سو انستیتو حقوق بین الملل در قطعنامه سال ۱۹۷۵، هرنوعمداخله دول خارجی در مخاصمات داخلی و کمک به طرفین مخاصمه را ممنوع می نمود . در حقوق اسلام و بین الملل ، مداخله درامور داخلی دولت ها بر اساس اصل اعتزال منع گردیده است ؛ اما با بین المللی شدن مستمر حیات اجتماعی و طرح مقوله نفع ومصلحت جامعه بین المللی ، اختیار و آزادی عمل دولت ها در جلب و تامین صرف منافع ملی محدود شده و تعهدات و تکالیف جدیدی به دولتها محول شده است ، به ویژه اهمیت پیداکردن حقوق اساسی بشر با استناد به کرامت انسانی و حمایت از مستضعفین و الزام دولتها به رعایت آنها، سبب ایجاد استثنائاتی بر اصل اعتزال شده که یکی از آنها مداخله بشردوستانه است .در میان ادیانالهی بی تردید اسلام الهام بخش ترین دین در ترویج و حمایت از حقوق بشر دوستانه به شمار می رود. در برخی از آیات قرآنکریم ونیز روایات آمده است که هر انسانی موظف است که در برابر ظلم وستم نسبت به انسانها سکوت نکند مهمترین آیه ای که می توان آن را دلیل بر این ادعا دانست آیه ۷۵ سوره نساء است که اشاره به مستضعفانی می کند که خداوند حمایت از آنان را ازطریق نظامی به مسلمانان امر نموده است .

کلیدواژه ها:

مخاصمات بین المللی ، حقوق بشردوستانه ، اسلام ، مشروعیت .