تاثیر اخلاق در مدیریت از منظر نهج البلاغه

برای اداره جامعه و پاسداری از ارزشهای آن، به دستگاه هدایت و رهبری نیاز می باشد تا فعالیت های گوناگون افراد را زیر پوشش خود قرار داده و با بهرهگیری از امکانات، موجودیت جامعه را حفظ و زمینه رشد و توسعه را فراهم آورده تا مصالح اجتماعی و فردی در حد ممکن تامین شوند. مدیریت تلاش آگاهانه ای است که فعالیت های افراد را در جهت اهداف معینی سوق می دهد. زمانی تصور می شد که اخلاق حرفه ای در سازمان امری تشریفاتی است اما دانش و تجربه نشان داد که یک ضرورت بوده و وظیفه اش یافتن راه حل برای مسایل ، مشکلات، معضلات، تعارضات و بحرانهای اخلاقی در سازمان و از جمله حوزه مدیریت است . مدیر کسی است که برای به دست آوردن اهداف متعالی به هدایت دیگران پرداخته و از آن حمایت می کند. رهبری و مدیریت فرایندی است که ضمن آن مدیر سازمان می کوشد تا با ایجاد انگیزه و ارتباطی موثر انجام سایر وظایف خود را در تحقیق اهداف سازمانی تسهیل و کارکنان را از روی میل و علاقه به انجام وظایف ترغیب کند. از میان سخنان گوهربار معصومین علیهم السلام، براحتی می توان ویژگی های مدیران، معاونین و مشاوران را برشمرد. نهج البلاغه یکی از منابع مطالعه اصول اخلاقی مدیران است . یکی از مهمترین بحث های آن بیست اصل از فرمان حضرت علی (ع) به مالک اشتر در باب حکومتداری است ، که به نوعی صفات مدیران در آن شمارده شده است و نحوه برخورد با نیروهای تحت امر نیز بیان گردیده است . از دیدگاه حضرت علی (ع) و اندیشه ایشان هیچ خطری برای جامعه اسلامی ، همچون خطر بر سر کار آمدن افراد فاقد اهلیت یا کم صلاحیت نیست . پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی انجام پذیرفته است و با بررسی نهج البلاغه ، مقالات، کتابها و منابع مختلف تلاش کرده تا به تبیین مفهوم مدیریت و رهبری و تاثیر اخلاق اسلامی در آن از دیدگاه نهج البلاغه بپردازد.

کلیدواژه ها:

اخلاق اسلامی ، مدیریت اسلامی ، نهج البلاغه ، خصوصیات مدیران