خوانش فوکویی از سه نمایشنامهصیادان، چوب به دسته ای ورزیل و پله های نردبان( با تمرکز بر نظریه قدرت)

مفهوم قدرت در نظریات فوکو نگاهی است که در این مقاله به عنوان شیوه ای برای خوانش سه نمایشنامه نوشتهشده توسط نمایشنامه نویسان معاصر ایرانی غلامحسین ساعدی، اکبر رادی و بهمن فرسی استفاده شده است. سهنمایشنامه برگزیده از نویسندگان مذکور در دهه چهل در ایران نوشته شده است. نویسندگان در زمان نگارش ایننمایشنامه ها با وجود اینکه در مناطق جغرافیایی مختلف ایران زندگی می کردند، فضای سیاسی اجتماعی یکسانیرا تجربه می کردند. در نتیجه در نوشته های خود در مورد قدرت و تاثیر آن بر جوامعی که در نمایشنامه هایشان بهتصویر کشیده اند، نظرات مشابهی دارند. اما واکنش هر جامعه با جامعه دیگر متفاوت است و همین امر ما را بر آنداشت تا با کمک نظریات فوکو درباره قدرت، این نمایشنامه ها را بازخوانی کنیم. نتایج نشان می دهد که همهنویسندگان در نشان دادن جایگاه قدرت ساختار یکسانی دارند و ابزاری که در اعمال قدرت بر سوژه ها به کارمی برمد نیز مشابه است. تابعیت افراد از قدرت به تدریج و ناآگاهانه هم رخ می دهد. علاوه بر این، در حالی کهواکنش هر جامعه نسبت به اعمال قدرت بر آنها متفاوت است، در نهایت همه جوامع خود را تسلیم نهاد قدرتکرده اند.

کلیدواژه ها:

فوکو ، نظریه قدرت ، غلامحسین ساعدی ، اکبر رادی ، بهمن فرسی