نقش ترویج تکنیکهای مدیریت زراعی مناسب برای افزایش بهره وری مصرف آب در زراعت کلزا

تغییرات اقلیمی و استمرار خشک سالی در چند سال اخیر باعث کاهش چشمگیر منابع آبی قابل دسترس، افت شدید سطح سفره های آب زیرزمینی، خشک شدن سطوح آبی بزرگ نظیر دریاچه ارومیه شده است. وجود ضعف مدیریت در تخصیص منابع آب، بخشی نگری در الگوی مصرف و همچنین عدم سازگاری الگوی کشت با شرایط و تغییرات اقلیمی موجود، باعث فشار مضاعف بر منابع آب زیرزمینی شده و اثرات منفی آن در قالب کاهش کمی و کیفی منابع آب قابل دسترس و وقوع فرونشست در اکثر دشتهای کشاورزی کشور شده است. با توجه به اینکه اکثریت مزارع کلزا در حوضه دریاچه ارومیه به صورت سنتی و غرقابی آبیاری می شوند، لذا در این طرح ترویجی طی دو سال زراعی (۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰) یکسری تکنیکهای به زراعی نظیر تکنیک های تسطیح،بسترسازی و آماده سازی زمین، تکنیکهای کاشت کلزا، مدیریت تغذیه گیاهی، برنامه ریزی و مدیریت آبیاری، مبارزه با آفات بیماریها و برداشت اصولی برای کشاورزان منطقه آموزش و ترویج گردید. نتایج بدست آمده نشان دهنده کاهش میزان آب مصرفی در مزارع کشاورزان بود. با اجرای تکنیک های پیشنهادی حدود ۱۴ درصد مصرف آب کاهش یافت و از طرفی ۲۱ درصد عملکرد کلزا نسبت به مزارع شاهد خود کشاورز افزایش داشت. لازم به ذکر است نتیجه بدست آمده در اثر اجرای چند تکنیک زراعی میباشد و به تنهایی نمیتواند مرتبط با روش خاصی آن را قلمداد کرد. برنامه مدیریت آبیاری بر اساس مراحل حساس به رشد گیاه تنظیم گردید. اجرای این پروژه به منظور آشنایی و آموزش کشاورزان و بهره برداران با تکنیکهای درست و اصولی کشاورزی در شرایط موجود می باشد و به نظر می رسد اگر این تکنیک ها توسط بهره برداران در سطح منطقه انجام شود بتواند به حفظ منابع آبی و همچنین افزایش تولید کمک نماید.

کلیدواژه ها:

بهره وری مصرف آب ، کلزا ، تکنیک های زراعی ، دریاچه ارومیه