بررسی ویژگی های رشدی و فتوسنتزی بوته های دختری توت فرنگی تحت تاثیر کوددهی نیتروژن گیاهان مادری

سابقه و هدف: توت فرنگی گیاهی علفی و چند ساله است که جهت تکثیر آن، عمدتا از بوتههای دختری حاصل از روندک به صورت ریشه لخت در ماههای آذر تا دی از خزانه یا محل تکثیر استفاده میشود. معمولا نشاهایی که طوقه با قطر بیشتری دارند، تعداد بیشتری گل تولید نموده و در نتیجه عملکرد بالاتری دارند. تغذیه مناسب یکی از عوامل موثر بر قطر طوقه است. تغذیه در دوره القای گلدهی برای بهبود گلدهی بسیار مهم است. سطوح بالای نیتروژن در طول تابستان ممکن است تشکیل طوقه را افزایش داده و به طور کلی تولید را افزایش دهد. در این پژوهش نیز کاربرد مقادیر مختلف کود نیتروژن بر گیاهان مادری طی فصل های بهار و پاییز انجام شده تا تاثیر آن روی صفات کمی و کیفی نشاهای تولیدی مشخص شود.مواد و روش ها: این تحقیق در شرایط مزرعه ای در بسترهای خاکی انجام شد. بوته های رقم کاماروسا از یک نهالستان معتبر تهیه و در اسفند ماه ۱۳۹۶ با فاصله بین بوته ها ۴۰ سانتی متر در دو ردیف بر روی پشته های قائمشهر کاشته شدند. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با کوددهی بهاره در سه سطح (۰، ۱۵۰ و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن) و کوددهی پاییزه نیز در سه سطح (۰، ۵۰ و ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن) با سه تکرار (هر تکرار شامل ۴ گیاه) انجام شد. کود بهاره (S) در سه تقسیم در طی ماه های فروردین تا اردیبهشت (۱۰ فروردین تا ۷ اردیبهشت) هر هفته و کود پاییزه (F) نیز از اواخر شهریور تا اوایل مهر (۱۶ شهریور تا ۶ مهر) در سال ۱۳۹۶ بر روی گیاهان مادر به صورت هفتگی اعمال شد. سپس در اواخر آبان ماه، بوته های دختری جدا شده و بر اساس هر تیمار به طور جداگانه کاشته شدند. پس از کاشت نشاها، هیچ کوددهی بر گیاهچه های تولید شده اعمال نشد. پس از آن، میوه ها از اوایل اردیبهشت برداشت و به آزمایشگاه منتقل شدند. سپس صفات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی میوه ها و همچنین صفات فتوسنتزی گیاهان مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که مصرف نیتروژن بهاره ۱۵۰ و پاییزه ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار، بیشترین طول میوه به میزان ۹۱/۳ سانتی متر را به همراه داشت. استفاده از کود پاییزه ۱۰۰ کیلوگرم در هکتار موجب شده بیشترین وزن میوه به میزان ۲۴/۱۵ گرم مشاهده گردد. اگرچه این مقدار با سایر سطوح بالای نیتروژن تفاوت معنی داری نداشت. کاربرد کود پاییزه و بهاره موجب کاهش مواد جامد محلول و آنتوسیانین گردید، به طوریکه بیشترین مقدار مواد جامد محلول(۴۷/۸) در زمان کاربرد کود پاییزه و زمان کاربرد کود بهاره به مقدار ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار به میزان ۶۶/۹ مشاهده گردید. مقدار آنتوسیانین نیز از تیمار شاهد تا کاربرد همزمان کود بهاره ۱۵۰ و پاییزه ۵۰ کیلوگرم در هکتار در بالاترین سطح بوده و پس از آن مشابه با مواد جامد محلول با کاهش همراه بود. مصرف زیاد کود نیتروژن تعادل ترکیبات مفید میوه را به هم می زند و میزان نیترات میوه را افزایش می دهد. افزایش مصرف بیش از حد کود نیتروژن منجر به اختلال در تعادل ترکیبات میوه مانند ویتامین C، آنتوسیانین و سایر متابولیت های ثانویه شده است. کاربرد نیتروژن پاییزه تاثیر بیشتری بر افزایش پارامترهای فتوسنتزی و فلورسانس کلروفیل از جمله فتوسنتز خالص و حداکثر بازده کوانتومی فتوسیستم II داشت.نتیجه گیری: در مجموع نتایج نشان داد که کوددهی نیتروژن تاثیر بسیار زیادی بر تولید گیاهچه های قوی دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، مصرف ۱۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در پاییز را می توان برای تولید بوته های توت فرنگی سالم با تعداد بالا توصیه نمود.

کلیدواژه ها:

نشای ریشه لخت ، تغذیه بهاره ، آنتوسیانین ، تغذیه پاییزه