مطالعه ای بر تاثیر طرحواره درمانی بر خودآگاهی هیجانی، آسیب پذیری و علائم وسواسی در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری - عملی

اختلال روانی (به انگلیسی: Mental disorder) یا بیماری روانی (به انگلیسی: Mental illness) به گروهی از اختلالات گفته می شود که با تاثیر بر تفکر و رفتار، باعث ایجاد ناراحتی برای فرد مبتلا یا ایجاد ناتوانی در وی می شوند. علت اختلالات روانی به خوبی شناخته شده نیست، ولی آنچه مسلم است این است که عوامل ژنتیک، استرس های مختلف و نوع تعامل فرد با دیگران در ایجاد یا بروز آن ها موثر است. افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال دوقطبی و شیزوفرنی از جمله این اختلال ها هستند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر طرحواره درمانی بر خودآگاهی هیجانی، آسیب پذیری و علائم وسواس در بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری- جبری انجام شد. این یک کارآزمایی بالینی تجربی بود. جامعه مورد مطالعه شامل کلیه بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری اجباری بود که در یک دوره شش ماهه در سال ۲۰۲۳ به کلینیک های روانشناسی واقع در شهر تهران مراجعه کردند. در مجموع ۳۲ بیمار واجد شرایط انتخاب و به طور تصادفی در گروه های کنترل و مداخله (یعنی طرحواره درمانی) قرار گرفتند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه دموگرافیک محقق ساخته، پرسشنامه طرحواره یانگ و مقیاس وسواس اجباری ییل براون بود. داده ها وارد نرم افزار SPSS (نسخه ۲۲.۰) و با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیره در سطح معنی داری کمتر از ۰/۰۵ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یک بیمار از گروه مداخله به طور داوطلبانه از مطالعه انصراف داد. میانگین نمره پس آزمون خودآگاهی هیجانی در گروه مداخله به طور معنی داری بیشتر از میانگین نمره پیش آزمون بود، در حالی که میانگین نمرات پس آزمون طرحواره آسیب پذیری و علائم وسواسی به طور معنی داری کمتر از پیش آزمون بود (۰/۰۰۱ > P). علاوه بر این، گروه کنترل و مداخله با توجه به میانگین نمرات پس آزمون خودآگاهی هیجانی، آسیب پذیری و علائم وسواس با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند (۰/۰۰۱ > P). طرحواره درمانی از طریق تاثیر مثبت بر خودآگاهی هیجانی و دو طرحواره آسیب پذیری، علائم وسواس را کاهش می دهد. این یافته ها نشان می دهد که این متغیرها نقش مهمی در ایجاد علائم وسواس دارند. بنابراین طرحواره درمانی به عنوان یک درمان موثر برای بیماران سرپایی مبتلا به وسواس توصیه می شود.

کلیدواژه ها:

طرحواره درمانی ، اختلال وسواس اجباری ، آسیب پذیری ، خودآگاهی عاطفی