خراد برزین: چهره ای رازآلود و ناشناخته در تاریخ ساسانیان

سال انتشار: 1403
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 219

فایل این مقاله در 44 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_IRHJ-17-2_007

تاریخ نمایه سازی: 14 آبان 1403

چکیده مقاله:

در دهه های پایانی تاریخ ساسانیان، گذشته از نام پادشاهان و شاهزاده ها و شهبانوها، نام مردان جنگاوری چون بهرام چوبین، بندویه، بستام، شهروراز و رستم فرخ هرمزد در رخدادهای بزرگ این دوره به چشم می آید و اکنون آگاهی های درباره سرگذشت آن ها در دست داریم، اما یکی از چهره های رازآلود و ناشناخته این روزگار، با سرگذشت و کارهایی شگفت آور، خراد برزین است. خراد برزین از بلندپایگان و نام آوران دوره پادشاهی هرمزد چهارم (۵۷۹-۵۹۰ م.) و خسرو دوم پرویز (۵۹۰-۶۲۸ م.) بود. در روزگار قباد دوم/ شیرویه (۶۲۸ م.) نیز، او مردی سالخورده، اما همچون گذشته از درباریان و در چشم ایرانیان بسیار ارجمند بود. در منابع تاریخی اسلامی، تنها اشاره هایی کوتاه درباره خراد برزین وجود دارد، اما در شاهنامه فردوسی گزارش گسترده تری درباره سرگذشت و چندوچون کارهای شگفت انگیز او آمده است. در این منابع، همواره از او چنان دبیری فرهیخته و سیاستمداری ورزیده، خردمند، زبان آور و نیرنگ باز و یکی از ارجمندترین درباریان روزگار هرمزد چهارم و خسرو دوم و قباد دوم یاد می شود. در این پژوهش، با رویکردی توصیفی تحلیلی به سرگذشت و کارهای خراد برزین به عنوان یکی از سیاستمداران رازآلود و ناشناخته دهه های پایانی تاریخ ساسانیان و کاردانی و بازیگری او در رخدادهای این دوره پرداخته خواهد شد. در این پژوهش، با رویکردی توصیفی تحلیلی به سرگذشت و کارهای خراد برزین به عنوان یکی از سیاستمداران رازآلود و ناشناخته دهه های پایانی تاریخ ساسانیان و کاردانی و بازیگری او در رخدادهای این دوره پرداخته خواهد شد.

نویسندگان

شهرام جلیلیان

استاد تاریخ ایران باستان، گروه تاریخ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید چمران اهواز. اهواز، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • Aydenlo, Sajād. (۱۳۹۹ Š./۲۰۲۰). “Zanī ke Bahrām-e Čōbīn oū rā ...
  • Bal‘amī, Abū ‘Ālī Moḥammad. (۱۳۸۵ Š./۲۰۰۶). Tāʾrīḵ-e balʿamī. ed. M. ...
  • Christensen, Arthur. (۱۳۷۴ Š./۱۹۹۵). Irān dar zamān-e Sāsānīān. tr. Rashid ...
  • Christensen, Arthur. (۱۳۸۳ Š./۲۰۰۴). Dāstān-e Bahrām-e Čōbīn. tr. Manīža Aḥadzādegān-Ahanī. ...
  • Chronicon Anonymum. (۱۳۹۵ Š./۲۰۱۶). ed. Ignasio Guidi. tr. Ḵodādād Rezā-ḵānī ...
  • Dignas, Beate and Engelbert Winter. (۱۳۸۶ Š./۲۰۰۷). Irān va Rūm ...
  • Dīnavarī, Abū Ḥanīfa Aḥmad b. Dāvoūd. (۱۳۸۱ Š./۲۰۰۲). al-Aḵbār al-ṭewāl. ...
  • Ebn al-Aṯīr, ʿEzz-al-Dīn ʿAli. (۱۳۴۲ Š./۱۹۶۳). Tāʾrīḵ-e al-kāmel. tr. Moḥammad ...
  • Ebn al-Balḵī. (۱۳۶۳ Š./۱۹۸۴). Fārs-nāma. ed. G. Le Strange and ...
  • Eṣfahānī, Ḥamza. (۱۳۴۶ Š./۱۹۶۷). Ketāb tāʾrīḵ senī molūk al-arż waʾl-anbīāʾ. ...
  • Ferdowsī, Abuʼl-Qāsem. (۱۳۵۰ H/ ۱۹۷۰). Šāh-nāma. tr. Fatḥ b. ʿAlī ...
  • Ferdowsī, Abuʼl-Qāsem. (۱۳۹۳ Š./۲۰۱۴). Šāh-nāma. vol. ۶. ed. Dj. Khaleghi-Motlagh ...
  • Ferdowsī, Abuʼl-Qāsem. (۱۳۹۳ Š./۲۰۱۴). Šāh-nāma. vol. ۷. ed. Dj. Khaleghi-Motlagh ...
  • Ferdowsī, Abuʼl-Qāsem. (۱۳۹۳ Š./۲۰۱۴). Šāh-nāma. vol. ۸. ed. Dj. Khaleghi-Motlagh. ...
  • Ḥassandūst, Muḥammad. (۱۳۹۵ Š./۲۰۱۶). Farhang-e rīše-šenākhtī-ye zabān-e fārsī. Tehran: Farhangestān-e ...
  • Jaʾfarī-Dahaqī, Maḥmoūd. (۱۳۹۴ Š./۲۰۱۵). “Nehżat-e tarjome dar dowre-ye Sāsānī”. Tāʾrīḵ-e ...
  • Jahešyarī, Abū ʿAbdallāh Muḥammad b. ʿAbdoūs. (۱۳۴۸ Š./۱۹۶۹). Ketāb al-voūzarā ...
  • Jalilian, Shahram and Najmedīn Gilāni. (۱۳۹۶ Š./۲۰۱۷). “Ḵosrow Anūšīravān va ...
  • Jalilian, Shahram. (۱۳۹۶ Š./۲۰۱۷ a). “Setīze-ye ḵāndānhā-ye nežāde bā engāre-ye ...
  • Jalilian, Shahram. (۱۳۹۶ Š./۲۰۱۷ b). Tāʾrīḵ-e taḥavolāt-e sīāsī-ye Sāsānīan. Tehran: ...
  • Jalilian, Shahram. (۱۳۹۶ Š./۲۰۱۷ c). “Naqš-e bozorgān va nežādegān dar ...
  • Kazzazī, Mīr-JalālʾDīn. (۱۳۸۵ Š./۲۰۰۶). Nāme-ye bāstān: vīrāyeš va gozāreš-e Šāh-nāma-ye ...
  • Khaleghi-Motlagh, Djalal. (۱۳۷۷ Š./۱۹۹۸). “Dar pīrāmoūn-e manābeʿe Ferdowsī”. Irān-šenāsī. vol. ...
  • Khaleghi-Motlagh, Djalal. (۱۳۸۶ Š./۲۰۰۷). “Az Šāh-nāma tā Ḵvadāy-Nāma: jostārī darbāre-ye ...
  • Khaleghi-Motlagh, Djalal. (۱۳۹۰ Š./۲۰۱۱). “Šāh-nāma-ye Abū Manṣūrī”. Ferdowsī va Šāh-nāma-sarāʼī. ...
  • Khaleghi-Motlagh, Djalal. (۱۳۹۳ Š./۲۰۱۴). Yāddāšthā-ye Šāh-nāma. (bā eslāḥāt va afzoūdehā). ...
  • Khatibī, Abolfażl. (۱۳۸۱ Š./۲۰۰۲). “Yekī nāme bud az gahe bāstān ...
  • Kolesnikov, Alii Ivanovich. (۱۳۸۹ Š./۲۰۱۰). Irān dar āstāne-ye soqoūṭ-e Sāsanīān. ...
  • Maqdesī, Moṭahhar b. Ṭāher. (۱۳۴۹ Š./۱۹۷۰). Āfarīneš va tāʾrīḵ. tr. ...
  • Masʿūdī, ʿAlī b. Ḥusayn. (۱۳۸۲ Š./۲۰۰۳), Morūj al-ḍahab wa-maʿādin alǰawhar. ...
  • Mīrfaḳrāee, Mahšīd. (۱۳۹۴ Š./۲۰۱۵). “Adabiyāt-e fārsī-ye mīyāna”. Tāʾrīḵ-e jāmeʿe Irān. ...
  • Mīrfaḳrāee, Mahšīd. (۱۳۹۴ Š./۲۰۱۵). “Adabiyāt-e fārsī-ye mīyāna”. Tāʾrīḵ-e jāmeʿe Irān. ...
  • Moḥammadi, Moḥammad. (۱۳۷۴ Š./۱۹۹۵). Tāʾrīḵ va farhang-e Irānī-ye pīš az ...
  • Moḥammadī-Malāyerī, Moḥammad. (۱۳۷۲ Š./۱۹۹۳). Tāʾrīḵ va farhang-e Irān dar dowrān-e ...
  • Moḥammadī-Malāyerī, Moḥammad. (۱۳۸۲ Š./۲۰۰۳). Tārīkh va farhang-e Irān dar dowrān-e ...
  • Moskūye, Abū ʿAlī Aḥmad b. Moḥammad. (۱۳۶۹ Š./۱۹۹۰). Tajārib al-umam. ...
  • Mujmal al-tawārīḳ waʾl-qīṣaṣ. (۱۳۸۳ Š./۲۰۰۴). ed. M.T. Bahār. Tehran: Kulāle-ye ...
  • Nihāyatu al-arab fī aḵbār al-fors wa al-ʿarab. (۱۳۷۵ Š./۱۹۹۶). ed. ...
  • Nöldeke. Th. (۱۳۷۸ Š./۱۹۹۹). Tārīḵ-e Irānīān va ʿArabhā dar zamān-e ...
  • Omidsālār, Maḥmoūd. (۱۳۷۶ Š./ ۱۹۹۷). “Dar defāʾ az Ferdowsī”. tr. ...
  • Omidsālār, Maḥmoūd. (۱۹۹۹). “Dar maʾnāy-e daftar/ Nāme-ye Pahlavī dar Šāh-nāma”. ...
  • Rastgar-Fasāee, Manṣūr. (۱۳۸۸ Š./۲۰۰۹). Farhang-e nāmhā-ye Šāh-nāma. Tehran: Pažohešgāh-e ʿoloūm-e ...
  • Reżāee-Bāqbīdī, Ḥassan. (۱۳۷۹ Š./۱۹۹۶). “Vāžegozinī dar ʿṣre Sāsānī va taʾṯīr-e ...
  • Sālem, ʿAbd al-ʿAzīz. (۱۳۸۳ Š./۲۰۰۴). Tāʾrīḵ-e ʿarab-e qabl az Eslām. ...
  • Sebeos. (۱۳۹۶ Š./۲۰۱۷). Tāʾrīḵ-e Sebeos. tr. Maḥmūd Fāzelī-Birjandī. Tehran: Qoqnoos. ...
  • Shahbazi, A. Sh. (۱۳۷۵ Š./۱۹۹۶). “Arteš dar Irān-e bāstān”. Majale-ye ...
  • Shahbazi, A. Sh. (۱۳۸۹ Š./۲۰۱۰). Tāʾrīḵ-e Sāsānīan. Tehran: Markaz-e našr-e ...
  • Shahbazi, A. Sh. (۱۹۸۹). “Bahrām VI Čōbīn”. Encyclopaedia Iranica. ed. ...
  • Shahbazi, A. Sh. (۱۹۹۰). “Bestām o Bendōy”. Encyclopaedia Iranica. ed. ...
  • Ṯaʿālebī, Abū Manşūr. (۱۳۷۲ Š./۱۹۹۳). Ḡorar aḵbār molūk al-fors wa ...
  • Ṯaʿālebī, Abū Manşūr. (۱۹۹۰). Ḡorar aḵbār molūk al-fors. ed. And ...
  • Ṭabarī, Moḥammad b. Jarīr. (۱۳۵۲ Š./۱۹۷۳). Tāʾrīḵ-e ṭabarī yā tāʾrīḵ-e ...
  • Ṭabarī, Moḥammad b. Jarīr. (۱۳۸۰ Š./۲۰۰۱), Tāʾrīḵ-nāma-ye ṭabarī. ed. Moḥammad ...
  • Tafażżolī, Ahmad. (۱۳۷۶ Š./۱۹۹۷). Tāʾriḵ-e adabiyāt-e Irān-e pīš az Eslām. ...
  • Tafażżolī, Ahmad. (۱۳۸۵ Š./۲۰۰۶). Jāmeʿye Sāsānī. tr. Šīrīn Moḳtārīān and ...
  • Theophylact Simocatta. (۱۳۹۶ Š./۲۰۱۷). Tāʾrīḵ Irān-e bāstān va Rūm. tr. ...
  • Yaʾqūbī, Aḥmad b. Abī Yaʾqūb. (۱۳۶۶ Š./۱۹۸۷). Tāʾrīḵ-e yaʾqūbī. tr. ...
  • Zand, Zāgros. (۱۴۰۰ Š./۲۰۲۱). Šāh-nāma va pāyān-e Sāsānīān. Tehran: Entešārat-e ...
  • نمایش کامل مراجع