ارزیابی کارایی مدل های برآورد تابش خورشیدی در شبیه سازی عملکرد و برآورد نیاز آبی گندم

تابش خورشیدی از جمله ورودی­های اصلی به مدل­های رشد گیاهان زراعی برای تخمین رشد و عملکرد گیاهان محسوب می­شود. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان تاثیر­گذاری دقت تخمین تابش توسط مدل­های مختلف بر صحت برآورد تبخیر و تعرق و عملکرد گندم توسط مدلCSM-CERES-Wheat  در سطح استان خراسان رضوی انجام شد و کارایی مدل­های ساده­ای شامل آنگستروم-پرسکات، آنگستروم-پرسکات پیشنهادی فائو، هارگریوز-سامانی، هارگریوز-سامانی پیشنهادی فاو، کرمانی، هانت و پاور در این مطالعه ارزیابی شد. نتایج حاصل از تخمین تابش مدل­های مختلف در مرحله واسنجی نشان داد که مدل­های کرمانی، آنگستروم-پرسکات کالیبره­شده، آنگستروم-پرسکات با ضرایب پیشنهادی فائو، پاور، هانت و هارگریوز-سامانی واسنجی­شده به­ترتیب نزدیک­ترین تخمین را نسبت به تابش اندازه­گیری­شده در مشهد داشتند. در مرحله صحت­سنجی مدل­های واسنجی­شده نیز مشخص شد که مدل­های پاور، کرمانی و آنگستروم-پرسکات به­ترتیب دقیق­ترین تخمین تابش روزانه را نسبت به مقادیر اندازه­گیری­شده آن در مناطق مورد بررسی داشتند. همچنین در کل منطقه مورد مطالعه کمترین اختلاف بین عملکرد گندم و تبخیر و تعرق برآورد­شده با استفاده از داده­های تابش مشاهده­شده و داده­های تابش تخمین­زده­شده به­ترتیب مربوط به مدل پاور، مدل آنگستروم-پرسکات واسنجی­شده، مدل آنگستروم-پرسکات با ضرایب پیشنهادی فائو و نهایتا مدل کرمانی بود. با توجه به دقت و پوشش گسترده مکانی داده­های تابش در مدل پاور استفاده از آن به عنوان بهترین روش تخمین تابش برای کاربرد در مدل­های رشد گیاهی توصیه می­شود.

کلیدواژه ها:

تبخیر و تعرق ، شبیه سازی ، مدل آنگستروم-پرسکات ، مدل پاور