چالش ها و راهکارهای اصل استقلال بازپرس در تحقیقات مقدماتی

بازپرس که در دوران پس از مشروطه به آن مستنطق هم می گفتند ، مسئول اص ی تحقیق در خصوص جرائم در نظام جزایی و تعقیب چرم است در قانون تشکیل دادگاه های عمومی و انقلاب به جز جرائم مهمی : که مجازات آن قصاج اعدام ، رجم ، قصاصعضو یا حبس ابد بود و تحقیق در خصوج آنها تنها در صلاحیت بازپرس بود، دادستان در سایر جرائم حق تعقیب و تحقیق درخصوص جرم را داشت اما با تصویب قانون جدید آیین دادرسی کیفری در سال ۱۳۹۲ و اجرای آن از ابتدای تیرماه ۱۳۹۴ تعریفروشنی بین وظایف دادستان و بازپرس ایجاد و مقا تعقیب از مقام تحقیق جدا شد. دادستان به عنوان نماینده مدعی العمو وظیفهدارد تا در صورت اطلاع از وقوع ار برای حفظ حقوق فردی و حقوق عامه مرد به عنوان مدعی به تعقیب متهمان بپردازد اما پساز شروع تعقیب متهم و بازداشت یا احضار متهم ، وظیفه تحقیق در خصوج وقوع یا عدم وقوع جرم با بازپرس به عنوان مقام تحقیقاست . البته در ادامه قانون با توجه به بضاعت نظام قضایی ، به مقام دادستان اجازه داده است تا در صورت نبودن بازپرس همانوظایف بازپرس را در بخشی از ارارم به عهده داشته باشد . اگر در جاییی بازپرس حضور نداشته باشد یا به دلایل قانونی معذور ازرسیدگی باشد در این صورت می تواند تحقیق را به یکی از دادیاران دادسرا ارجاع دهد اما دادیار از آنجایی که استقلال در تصمیم نداردباید تحت دستورات دادستان انجا وظیفه کند در کل دادستان به عنوان نماینده و مدعی العمو مشکل است که بتواند به صورتبی طرف عمل کند بنابراین به منجور احقاق حق متهم و دادرسی عادلانه لازم است یک مقام بی طرف که همانا بازپرس است کارتحقیقات مقدماتی را به عهده بگیرد و در انجام این وظیفه استقلال عمل داشته باشد. تحقیقات متعددی سابقه در ارتباط با اصل استقلال مقابازپرس از مقام دادستان انجام شده است از جمله مطالعات نجفی و همکاران ۱۳۹۰ ، آشوری ۱۳۹۲ و حسین زاده۱۳۹۳ فرضیات این تحقیق عبارت اند از: ۱- استقلال بازپرس در نظام کیفری ایران به طور نسبی رعایت شده و بازپرس به طورمطلق در تحقیقات مقدماتی عمل می کند و دادستان در مواردی می تواند تصمیمات بازپرس را نقص کند که گاهی با اصل دادرسیمنصفانه در تضاد است و - ۲ قانون گذاری در مواردی از اصل استقلال مقامات قضایی تخطی و در مواردی بازپرس را در حکم ضابطدادستان قرار داده است. روش این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیل ی و روش گردآوری اطلاعات از کتابخانه ای می باشد.

کلیدواژه ها:

اصل استقلال ، بازپرس ، تحقیقات مقدماتی ، چالش ، راهکار