تحلیل و ارزیابی شاخص عینی (کالبدی) زیست پذیری در محلات شهری در راستایی توجه به چرخه نوسازی و بهسازی بافت شهری با استفاده از GIS (مطالعه موردی: شهرک بزین منطقه ۱۰ شهرداری شیراز)

از مسایلی است که اخیرا در فرهنگ برنامه ریزی شهری مطرح شده است، بررسی وضعیت و تنگناهای توسعه ی نواحی، به لحاظ شکوفایی در شهرها است. اما در کشور کمتر طرح شده و ناشناخته می باشد. فرسایش و انهدام ساختمان ها (خصوصا واحدهای مسکونی) که حاصل از گذشت زمان بوده و به علت عدم مراقبت و مرمت مداوم قابل استفاده نمی باشد، موضوع مهم است کمابیش در تمام شهرهای کشور مطرح شده است. چرخه ی بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده ی شهری، از شناسایی درست محدوده و تفکیک آنها به محله های فرسوده آغاز می شود. شناسایی و رتبه بندی بلوک های فرسوده شهری، به عنوان گام اول نوسازی، یک ابزار مهم برای مدیریت شهری جهت برنامه ریزی منابع و سرمایه گذاری در نوسازی شهری است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای، سطح خردتر از مناطق (شهرک) می باشد. با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، شاخص های شناسایی میزان فرسودگی در آنها، استخراج و امید است نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار بگیرد. روش تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است؛ و تلاش می گردد با استفاده از قدمت ابنیه قطعات به شناخت میزان بافت های فرسوده، زیست پذیری و چرخه بهسازی و نوسازی منجر گردد به عبارتی در این تحقیق زیست پذیری محدوده های مورد مطالعه از نظر یکی از شاخص فرسودگی کالبدی (قدمت ابنیه) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۲۴۴۲ قطعه در در این حوزه شهری شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. نتایج این پژوهش از لحاظ عمر یا قدمت ابنیه، بدین صورت است که در این شهرک ۶۵ درصد قطعات کمتر از ۲۰ سال و ۳۵ درصد قطعات بالای ۲۰ عمر دارند. بنابراین در حال حاضر بنا های افت کرده در این شهرک زیاد هستند و اگر به چرخه بهسازی و نوسازی وارد نشوند در آینده به مشکل بافت فرسوده و عدم استقبال شهری از این شهرک مواجه خواهیم بود. همچنین ۱۶ درصد قطعات بالای ۳۰ عمر دارند و این قطعات می بایست با دقت و به سرعت شناسایی و به الوییت چرخه بهسازی و نوسازی قرار بگیرند. در واقع در این شهرک رشد توسعه شهری متوقف نشده است ولی به کندی پیش می رود و لازم با سرعت و دقت بیشتر ادامه یابد. مطالعه شکوفایی شهری یا زیست پذیری شهری رابطه ای مستقیم با بافت های فرسوده شهری دارد و پشنهاد می شود مطالعات در سطح خرد تر از مناطق و در سطح شهرک در رابطه با این موضوع انجام شود.

کلیدواژه ها:

GIS ، قدمت ساختمان ، زیست پذیری ، شهرداری شیراز ، منطقه ۱۰ شهرداری شیراز