تیرگی و شفافیت معنایی در واژه های مرکب در گونه سیستانی

در این مقاله، مقایسه ای بین گونه زبانی سیستانی و فارسی معیار به لحاظ انگیزش آوایی، صرفی و معنایی از یک سو و از سویی دیگر ارائه شاخصی برای مفهوم درون مرکز و برون مرکز در واژه های مرکب سیستانی با توجه به مفهوم شفافیت و تیرگی معنایی صورت می گیرد. نتایج حاصل نشان می دهد در گونه زبانی سیستانی در ساختن واژه های دارای انگیزش آوایی علاوه بر الگوهای موجود در فارسی معیار، الگوهایی وجود دارد که معادلی در فارسی معیار ندارد. برای مثال در این الگو پس از تکرار هجا، پسوند /ika/- قرار می گیرد. به طور کلی به دلیل وجود تشابهات بسیار بین این دو گونه زبانی، میتوان برای بررسی شفافیت و تیرگی واژه های مرکب گونه زبانی سیستانی همانند فارسی معیار، از ابزار معنی ارجاعی استفاده نمود. برای نمونه در واژه marqowi=) مرغابی) در جایگاه نهایت شفافیت، چنین برمی آید که هر دو جزء واژه «مرغ» و «آبی» در معنی ارجاعی محضشان برای دلالت به مصداقی در جهان خارج به کار رفته اند، واژهای مانند dadrɑz:ro=) پرحرف)نیز، هر دو جزء واژه «روده» و « دراز» در معنی حقیقی خود به کار نرفته اند و ارزش[ارجاعی] پیدا می کنند. بنابر این در گونه زبانی سیستانی همانند فارسی معیار، پیوستار «شفافیت و تیرگی» شاخصی برای مفهوم درون مرکز- برون مرکز است.

کلیدواژه ها:

گونه زبانی سیستانی ، شفافیت و تیرگی معنایی ، انگیزش ، کلمات مرکب