اعتبارسنجی علوم انسانی قرآن بنیان از دیدگاه علامه مصباح یزدی .

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 114

فایل این مقاله در 30 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_MIUQU-17-33_014

تاریخ نمایه سازی: 10 مهر 1403

چکیده مقاله:

علوم انسانی مجموعه دانش هایی است که به شناخت انسان و توصیف، تبیین و تفسیر پدیده های فردی و اجتماعی، جهت بخشی به افعال و انفعالات انسانی می پردازند. این علوم نقش شایان توجهی در سرنوشت فردی و اجتماعی انسان ها دارد. چون نسخه موجود از آن بر اساس مبانی غیرالهی شکل گرفته است، در رساندن انسان به سعادت، به ویژه در جوامع اسلامی کم توفیق بوده است، ازاین رو تولید علوم انسانی اسلامی به ویژه علوم انسانی قرآن بنیان، ضرورت می یابد. از شمار مسائل شایان تحقیق در این باب، اعتبار آن است. بررسی دیدگاه شخصیت های برجسته و موثر در این باب به پیشرفت این حوزه مطالعاتی و حل مسائل آن کمک می کند. علامه مصباح یزدیe در طول چهار دهه به تبیین مبانی علوم انسانی اسلامی و ارائه الگوی علمی برای تولید این علوم پرداخته است؛ ازاین رو ما این مسئله را از دیدگاه ایشان، به هدف هموارکردن راه تولید علوم انسانی اسلامی، به روش توصیفی تحلیلی بررسی می کنیم. حاصل تحقیق آن است که در دیدگاه ایشان قرآن کریم از ظرفیت لازم برای تولید علوم انسانی معتبر برخوردار است؛ زیرا وحی و منبع معرفتی معتبر، شناختار، واقع نما، هماهنگ در درون، جهانی و جاودانه است و معرفت های استنباط شده از قرآن در باب علوم علوم انسانی معتبر است. درنتیجه با روش درست نظریه پردازی قرآنی می توان در راستای استکمال جوامع انسانی، بنای مستحکمی از علوم انسانی بر اساس قرآن پایه گذاری کرد.

کلیدواژه ها:

علوم انسانی قرآن بنیان ، شمول بر علوم انسانی ، اعتبار معرفت شناختی قرآن ، شناختاری بودن زبان قرآن ، واقع نمایی گزاره های قرآنی ، علامه مصباح یزدی

نویسندگان

مصطفی کریمی

هیات علمی گروه تفسیر وعلوم قرآن موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، قم

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن کریم، ترجمه: محمدعلی رضایی اصفهانی و جمعی از اساتید ...
  • اسعدی، محمد، سایه ها و لایه های معنایی؛ درآمدی بر ...
  • مطالعه تطبیقی دیدگاه علامه طباطبایی و علامه جوادی آملی در جایگاه و کارکرد و شیوه نقد روایات در تفسیر قرآن [مقاله ژورنالی]
  • آلوسی، محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع ...
  • باربور، ایان، علم و دین، ترجمه بهاء الدین خرمشاهی، تهران: ...
  • بحرانی ، سید هاشم ، البرهان فی تفسیر القرآن ، ...
  • پوپر، کارل ریموند، حدس ها و ابطال ها : رشد ...
  • توفیق، خالد، «التفسیر الموضوعی، مقارنات بین السید الصدر و آخرین»، ...
  • تهانوی، محمد بن علی، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، بیروت: ...
  • جزائری، نورالدین، فروق اللغات فی التمییز بین مفاد الکلمات، قم: ...
  • حسینی، سیدحسین، محیطی اردکانی، محمدعلی، بررسی چالش های معرفت شناختی ...
  • خامنه ای، سید علی، بیانات معظم له در دیدار جمعی ...
  • الدراز، محمد عبدالله، النبا العظیم، کویت: دار القلم، طبع ۳، ...
  • دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، مکتب های روان شناسی و ...
  • رجبی، محمود، «تفسیر موضوعی قرآن از منظر استاد محمد تقی ...
  • رشیدرضا، محمد، التفسیر القرآن الحکیم (المنار)، بیروت: دار المعرفه، بی ...
  • زمخشری، جارالله محمود بن عمر، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل ...
  • سروش، عبدالکریم، «اسلام و علوم اجتماعی؛ نقدی بر دینی کردن ...
  • ، صراط های مستقیم، تهران: موسسه فرهنگی صراط، ۱۳۷۷ش ...
  • سعیدی روشن، محمدباقر، زبان قرآن و مسائل آن، قم: پژوهشگاه ...
  • شریف رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، تصحیح: صبحی صالح، ...
  • صالح، صبحی، مباحث فی علوم القرآن، قم: منشورات الرضی، ۱۳۷۲ ...
  • صفارقمی، محمد بن حسن بن روح، بصائر الدرجات، تعلیق محسن ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات ...
  • ، قرآن در اسلام، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۵۳ ...
  • طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی علوم القرآن، تحقیق ...
  • عاملی، محمدبن مکی (شهیداول)، القواعد و الفوائد، تحقیق سید عبدالهادی ...
  • غروی اصفهانی، محمدحسین، الفصول الغرویه فی اصول الفقه، قم: دار ...
  • فراهیدی ، خلیل بن احمد، ترتیب کتاب العین ، تهران: ...
  • فیروز آبادی، محمد بن یعقوب، قاموس المحیط، بیروت: موسسه الرساله، ...
  • کریمی، مصطفی، «ماهیت تفسیر موضوعی»، قرآن شناخت، ش ۶، قم: ...
  • کریمی، مصطفی، جامعیت قرآن کریم؛ پژوهشی در قلمرو قرآن، تهران: ...
  • گروهی از نویسندگان، فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی، زیرنظر محمدتقی ...
  • مجتهدشبستری، محمد، نقدی بر قرائت رسمی از دین، تهران: طرح ...
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، تهران: ...
  • مصباح یزدی، مجتبی، بنیاد اخلاق، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی ...
  • مصباح یزدی، محمدتقی، آموزش فلسفه، قم: موسسه آموزشی و پژوهشی ...
  • ، «تفسیر موضوعی» (گفتگو)، معرفت، ش ۱۳۶، فروردین ۱۳۸۸ ...
  • ، «منطق فهم قرآن»، قبسات، ش ۱۸، زمستان ۱۳۷۹ ...
  • ، «میزگرد زبان دین»، معرفت، ش ۱۹، سال پنجم، زمستان ...
  • ، انسان شناسی در قرآن، تنظیم و تدوین: محمود فتحعلی، ...
  • ، پاسخ استاد به جوانان پرسشگر، قم: موسسه آموزشی و ...
  • ، درباره پژوهش، تحقیق جواد عابدینی، قم: موسسه آموزشی و ...
  • ، رابطه ایدئولوژی و فرهنگ اسلامی با علوم انسانی، حوزه ...
  • ، رابطه علم و دین، تحقیق و نگارش: علی مصباح ...
  • ، سخنرانی استاد در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی ۸۸-۸۹ در ...
  • ، سخنرانی استاد در هشتمین همایش وحدت حوزه و دانشگاه، ...
  • ، قرآن شناسی، ج ۱، نگارش محمود رجبی، قم: موسسه ...
  • ، قرآن شناسی، ج ۲، تحقیق و نگارش غلامعلی عزیزی ...
  • ، مصباح یزدی، محمدتقی، پیش نیازهای مدیریت اسلامی، تحقیق و ...
  • ، معارف قرآن، خدا شناسی، کیهان شناسی و انسان شناسی ...
  • ، معارف قرآن، راه و راهنماشناسی، بازنگری و تصحیح مصطفی ...
  • نمایش کامل مراجع