بررسی تطبیقی «شعرهای وطنی» معروف رصافی و میرزاده عشقی

؛«میهن» که معادل عربی آن «وطن» می باشد، در بسیاری از لغت نامه ها از قبیل دهخدا، معین و ... به عنوان محل اقامت، محل تولد، زادبوم و ...تعریف شده است. البته این تعریف ها کامل نمی باشد. مفهوم وطن در حقیقت عبارت است از قلمرو جغرافیایی معینی که مردمانی با پیشینهتاریخی و فرهنگی مشترک و قهرمانان مشترک به عنوان یک ملت در کنار یکدیگر زندگی میکنند. وجود این عناصر مشترک سبب احساسوطن دوستی و تعلق خاطر به آن قلمرو می شود. وطن با چنین مفهومی به انسان هویت می بخشد؛ از اینرو زمانی که وطن در معرض خطر قرارگیرد، انسان احساس ناامنی میکند و برای رفع این مشکل میکوشد. در ایران و عراق قرن نوزدهم شاهد خیزش های سیاسی و اجتماعی بودیم،در پی آن به شکل گیری مضامین جدیدی از قبیل وطن و وطن دوستی انجامید. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی تطبیقی «وطنیات» در شعر دو شاعر آزادی معاصر ایرانی و عراقی، میرزاده عشقی و معروف رصافی که صراحت در گفتار و جسارت در بیان عقاید از خصوصیت بارز هر دو بوده است، پرداخته است. سعی شده ابتدا با بررسی اوضاع وطنی و سپس بررسی مفهوم وطن و نیز طبقه بندی وطنیاتاین دو شاعر دیدگاه هایشان را در زمینه های مختلف وطنی تحلیل نماییم. نتایج پژوهش حاکی از این است که چون هر دو از اوضاع سیاسی -اجتماعی حاکم بر کشورشان ناخرسند بودند، نارضایتی خود را در قالب شعر برای آگاهی و بیداری مردم از وضعیت اسفبار موجود ابراز داشتند ونسبت به رخدادهای موجود به دفاع از وطن و مردم پرداختند.

کلیدواژه ها:

شعرهای وطنی ، معروف رصافی ، میرزاده عشقی ، شعر معاصر عراق و ایران