ارزیابی پاسخ های رشد و عملکرد ارقام برنج به شیوه های تهیه بستر و زمان های تولید گیاهچه

این پژوهش با هدف تعیین امکان استقرار گیاهچه ارقام برنج در بسترهای خشک و مقایسه آن با شرایط مرطوب در زمان های متفاوت تولید گیاهچه (خزانه گیری) طراحی گردید. آزمایشی مزرعه ای در سال های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ در ایستگاه تحقیقاتی شاوور- استان خوزستان به صورت کرت های دوبار خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. بستر کاشت (عامل اصلی) شامل نشاکاری در بستر مرسوم (گل خرابی)، نشاکاری در بستر با رطوبت در حد ظرفیت زراعی، نشاکاری در بستر مسطح با خاک خشک و نشاکاری در روی پشته با خاک خشک، تاریخ بذرپاشی در خزانه (عامل فرعی) در سه سطح شامل ۱۲ خرداد، ۲۲ خرداد و ۲ تیرماه و ارقام برنج (عامل فرعی فرعی) در سه سطح شامل ارقام چمپا، عنبوری قرمز پابلند و دانیال بودند. نتایج مقایسه میانگین صفات نشان داد که بیش ترین عملکرد شلتوک در دو سال آزمایش مربوط به بستر کاشت مسطح و تاریخ خزانه گیری ۱۲ خرداد (سال اول ۵۱۹۰ کیلوگرم در هکتار و سال دوم ۶۵۳۶ کیلوگرم در هکتار به ترتیب در ارقام عنبوری، قرمز پابلند و چمپا) بود. عملکرد شلتوک همبستگی بالایی با عملکرد زیستی، تعداد خوشه در مترمربع، طول خوشه و ارتفاع بوته نشان داد. کم ترین عملکرد شلتوک نیز در دو سال آزمایش به بستر کاشت گل خرابی تعلق داشت. به نظر می رسد غرقاب طولانی مدت در روش کشت گل خرابی، موجب بروز اختلالاتی در رشد و تولید گیاه شده و کاهش عملکرد شلتوک را در پی داشته است. لذا می توان عنوان کرد که مدیریت نشاکاری از طریق اعمال تاریخ کاشت و رقم مناسب می تواند بر تولید بهتر محصول موثر باشد. با توجه به نتایج به دست آمده اگرچه رقم دانیال رقم پرمحصولی است، اما در مقایسه با ارقام محلی نتوانست در شرایط تیمارهای مورد بررسی به عملکرد بهتر دست یابد. با توجه به نتایج به دست آمده از آزمایش حاضر، کاشت ارقام چمپا و عنبوری قرمز پابلند بر بستر مسطح در تاریخ کاشت ۱۲ خردادماه (به ترتیب ۱۷ و ۲۲ درصد افزایش عملکرد شلتوک در مقایسه با کشت مرسوم)، بهترین تیمار ارزیابی شد.

کلیدواژه ها:

بستر کشت مسطح ، خوشه ، عملکرد شلتوک ، گلخرابی