پیش بینی روند تغییرات مکانی کاربری اراضی با استفاده از مدل LCM در محیط GIS (مطالعه موردی: منطقه سرابله)

هدف این تحقیق، پایش تغییرات کاربری اراضی در گذشته و بررسی امکان پیش بینی آن در آینده با استفاده از مدل­ساز تغییر زمین (LCM) در شهرستان سرابله استان ایلام است. در این تحقیق، تصاویر ماهواره لندست ۴ سنجنده TM سال ۱۳۶۷، ETM+ لندست ۷ سال ۱۳۸۰ و TM لندست ۷ سال ۱۳۹۰ تجزیه­وتحلیل شد. تصاویر هر سه مقطع زمانی به پنج طبقه جنگل، مرتع، اراضی بایر، اراضی کشاورزی و مناطق مسکونی طبقه بندی شد. پیش بینی وضعیت کاربری اراضی برای سال ۱۳۹۰، با استفاده از نقشه های کاربری سال های ۱۳۶۷ و ۱۳۸۰ و به کمک مدل LCM و بر پایه شبکه های عصبی مصنوعی و تحلیل زنجیره مارکوف انجام گردید. به این منظور، از متغیر های مکانی فاصله از جاده ، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از حاشیه جنگل، شاخص گسستگی جنگل، ارتفاع، شیب و جهت به عنوان عوامل موثر بر تغییرات در شبکه عصبی مصنوعی استفاده شد. بنا بر نتایج، در طول دوره ۱۳۶۷-۱۳۹۰، ۱۴۶۹۱ هکتار جنگل تخریب شده است. همچنین اراضی بایر به مقدار ۹۸۷۴ هکتار نسبت به سطح اولیه خود توسعه یافته است. نتایج مدل سازی نیروی انتقال با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی در بیشتر زیر مدل­ها صحت بالایی را (۶۰ تا ۸۶ درصد) نشان داد. خطای کل در مدل­سازی برای سال۱۳۹۰، ۸۴/۱۲% به‎دست آمد که نشان دهنده انطباق زیاد تصویر پیش بینی شده مدل با تصویر واقعیت زمینی و قابل قبول بودن مدل است. همچنین، نتایج پیش­بینی نشان داد که مساحت اراضی جنگلی در سال ۱۴۰۰ در مقایسه با ۱۳۹۰ کاهش و اراضی بایر افزایش خواهند یافت.

کلیدواژه ها:

برنامه LCM ، پیش بینی ، تصاویر ماهواره ای ، تغییرات کاربری اراضی ، شبکه عصبی مصنوعی