تاثیر آموزش برنامه ذهنآگاهی بر انعطافپذیری شناختی و رفتار هنجارگریز تحصیلیدر دانشآموزان ناسازگار

این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی برنامه آموزش ذهنآگاهی بر انعطافپذیری شناختی و رفتار هنجارگریز تحصیلی در دانشآموزان ناسازگار انجام شد. پژوهش نیمهآزمایشی با طرح پیشآزمون و پسآزمون با دو گروه آزمایش و کنترل بود. تمامی دانشآموزان مشغول به تحصیل در دوره دوم ابتدایی (کلاس چهارم تا ششم) شهرستان سرپلذهاب در سال تحصیلی ۱۴۰۲ جمعیت آماری این پژوهش را تشکیل دادند. با روش نمونهگیری در دسترس تعداد ۲۸ نفر انتخاب و به پرسشنامه انعطافپذیری شناختی و پرسشنامه رفتار هنجارگریز تحصیلی پاسخ دادند. برای آزمودنی‎های گروه آزمایش، آموزش مبتنی بر ذهنآگاهی طی ۸ جلسه ۶۰ دقیقهای اجرا شد، اما گروه کنترل این برنامه را دریافت نکرد. دادههای بهدست آمده با استفاده از آزمونهای t (مستقل و زوجی) و تحلیل کوواریانس و با SPSS-v۲۶ تحلیل شد. نتایج نشان داد برنامه آموزش ذهنآگاهی بر کاهش نمره کل رفتار هنجارگریز تحصیلی و حالات مختلف آن (خفیف و شدید) گروه آزمون در مرحله پسآزمون سودمند بوده است (۰۵/۰>p). همچنین، نتایج نشان داد بین میانگین نمره کل انعطافپذیری شناختی و مولفههای آن شامل ادراک کنترلپذیری، ادراک توجیه رفتار و ادراک گزینههای مختلف در آزمودنیهای دو گروه در مرحله پسآزمون تفاوت معنادار بود (۰۵/۰>p). با توجه به مجذور اتا میتوان گفت که ۵۳ درصد و ۶۲ درصد بهترتیب از واریانس رفتار هنجارگریزتحصیلی و انعطافپذیری شناختی در آزمودنیهای گروه آزمایش ناشی از شرکت در برنامه آموزش مبتنی بر ذهنآگاهی بوده است. یافتهها نشان میدهد که آموزش ذهنآگاهی میتواند به عنوان یک شیوه انتخابی و مکمل سایر رویکردهای آموزشی و تربیتی در محیطهای تحصیلی مورد توجه و استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

آموزش ذهنآگاهی ، انعطافپذیری شناختی ، رفتار هنجارگریزتحصیلی ، دانشآموز ابتدایی