بررسی اثر بازدارندگی باکتری های اندوفیت با توان تولید اکسین، روی قارچ Diplodia bulgarica عامل بیماری شانکر سیب در استان آذربایجان شرقی

درخت سیب از عمدهترین محصولات باغی و صادراتی ایران و استان آذربایجانشرقی میباشد. از مهمترین بیماریهای این محصول در منطقه، بیماری شانکر ناشی از قارچ Diplodia bulgarica میباشد. روشهای مختلفی برای کنترل این بیماری معرفی شده است که در بین آنها استفاده از عوامل کنترل بیولوژیک، به عنوان روشی دوستدار محیط زیست و پایدار مورد توجه گیاهپزشکان میباشد. از عوامل کنترل بیولوژیک نوین که اخیرا بسیار مورد توجه بوده است استفاده از باکتریهای اندوفیت میباشد. هدف از تحقیق حاضر، جداسازی باکتری های اندوفیت تولیدکننده اکسین، از درختان سیب در باغات اطراف شهرستان تبریز و بررسی توان آن ها در کنترل قارچ بیمارگرDiplodia bulgarica  بود. بدین منظور، نمونهبرداری از شاخه­های سالم درختان سیب باغات استان آذربایجانشرقی انجام پذیرفت و ۱۱۰ جدایه باکتری اندوفیت جداسازی و مورد بررسی قرارگرفت. انتخاب بهترین جدایه با بیشترین اثر آنتاگونیستی به روش کشت متقابل انجام پذیرفت. پنجاه جدایه باکتریایی از ۱۱۰ جدایه جمعآوری شده که اثر بازدارندگی روی قارچ را از خود نشان دادند، از لحاظ تولید اکسین مورد آزمایش قرار گرفتند. تجزیه واریانس داده­های به دست آمده انجام و مقایسه میانگین صفات با استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال ۱% صورت گرفت و شناسایی براساس واکنش زنجیره ای پلیمراز و تعیین توالی ناحیه ۱۶S rDNA و تعدادی آزمونهای بیوشیمیایی صورت گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که پنج جدایه باکتریایی از مجموع جدایههای مورد آزمایش با ۷۹-۷۴% بازدارندگی از رشد قارچ بیمارگر، توان تولید موثر اکسین را نیز داشتند. براساس دادههای بیوشیمیایی و توالییابی انجام گرفته در پژوهش حاضر، هر پنج جدایه انتخاب شده متعلق به جنس Bacillus می­باشند. کاربرد چنین باکتریهایی علاوه بر کنترل بهینه و بی خطر بیمارگر، میتوانند در رشد و نمو گیاه نیز بعلت تولید هورمونهای گیاهی مفید واقع شوند.

کلیدواژه ها:

باسیلوس ، بیوکنترل ، شانکر تنه ، هورمون گیاهی