ارزیابی سناریوهای تغییر اقلیم و تغییر تاریخ کشت بر بهره وری آب ذرت در شهرستان گرگان

با توجه به مقدار سطح بالای کشت ذرت در ایران، هرگونه اقدام جهت افزایش بهره وری مصرف آب، سبب کاهش میزان آب مصرفی و همچنین افزایش امنیت غذایی در کشور می گردد. یکی از مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر رشد و عملکرد محصول اثرات تغییر اقلیم است. پژوهش حاضر با هدف اثر تغییر اقلیم و تغییر تاریخ کشت بر بهره وری آب گیاه ذرت در شهرستان گرگان می-باشد. همچنین بر اساس تیمارهای مختلف آبیاری و تاریخ های مختلف کشت، بهره وری آب گیاه ذرت با استفاده از مدل WOFOST برای شرایط آینده شبیه سازی شد. تیمارهای آبیاری شامل ۱۰۰ درصد (T۱)، ۷۵ درصد (T۲) و ۵۰ درصد (T۳) آب مورد نیاز گیاه بودند. بنابراین با کمک مدل آماری SDSM و مدل گردش عمومی جو HadCM۳ برای تمام سناریوهای گزارش پنجم ریزمقیاس-نمایی در دو دوره سی ساله ۲۰۵۰-۲۰۲۰ و ۲۰۸۰-۲۰۵۰ انجام شد. نتایج نشان داد که با تنش بیشتر آبیاری، خطای شبیه سازی بهره وری آب آبیاری افزایش یافت ولی روند منظمی در این مورد وجود نداشت. در دوره ۲۰۵۰-۲۰۲۰ بیش ترین بهره وری آب آبیاری در تیمار T۳ در تاریخ ۲ تیر به مقدار ۴ کیلوگرم بر متر مکعب پیش بینی شد که نسبت به دوره پایه ۱/۹ درصد کاهش دارد. در این دوره کم ترین بهره وری آب آبیاری در تیمارT۱ در تاریخ ۱۲ خرداد به مقدار ۷/۲ کیلوگرم بر متر مکعب پیش بینی شد که نسبت به دوره پایه ۵۷/۳ درصد کاهش دارد. بر اساس نتایج شبیه سازی شده، بهترین زمان کاشت ذرت در شهرستان گرگان در تاریخ ۲ تیر است. با اعتبارسنجی مناسب تاریخ کاشت، می توان مدیریت مناسبی برای تطبیق با اثرات منفی تغییرات اقلیم در بهره-وری آب ذرت اجرا کرد. انتخاب بهترین زمان کاشت با مدیریت مناسب، یک راهکار کارآمد در شهرستان گرگان است تا از کاهش عملکرد به دلیل انتخاب نادرست تاریخ کاشت جلوگیری شود.

کلیدواژه ها:

امنیت غذایی ، مدل WOFOST ، مدیریت کشت ، مدل HADCM۳