مدل ساختاری کیفیت زندگی مبتنی بر خودکنترلی و تایید خویشتن با نقش میانجی باورهای فراشناختی در بیماران تحت همودیالیز

بروز بیماری نارسایی مزمن کلیوی و مشکلاتی که پس از آن با آن مواجه می شوند باعث تغییر در سبک زندگی، وضعیت سلامت و نقش بیمار در خانواده و جامعه می گردد و کلیه این عوامل به نوعی کیفیت زندگی او را تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از دلایل مجاب شدن بیماران برای شروع همودیالیز افزایش حس بهزیستی در این بیماران است. بااین حال درست است که درمان با دیالیز امید به زندگی و بقا بیماران مبتلا به نارسایی مزمن را افزایش می دهد، اما این افراد در مقایسه با افراد سالم کیفیت زندگی پایین تری دارند و این کاهش کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیوی، سایر جنبه های زندگی بیمار را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. ازاین رو هدف از این پژوهش مدل ساختاری کیفیت زندگی مبتنی بر خودکنترلی و تایید خویشتن با نقش میانجی باورهای فراشناختی در بیماران تحت همودیالیز است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی از نوع همبستگی مبتنی بر معادلات ساختاری بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل بیماران تحت همودیالیز در ساری و قائم شهر در هشت ماهه نخست ۱۴۰۲ بودند. به همین منظور تعداد ۴۷۹ نفر با استفاده از روش کلاین انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها به دو صورت کتابخانه ای و میدانی بوده است. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسش نامه های مقیاس کیفیت زندگی واروشربون (SF۳۶)، مقیاس خودکنترلی تانجی (TSCS)، مقیاس تایید خویشتن راتوس و پرسش نامه باورهای فراشناختی ولز MCQ-۳۰ بوده است که پایایی آن ها با استفاده از آلفا کرونباخ به ترتیب ۸۵۴/۰ و ۹۲۶ /۰ و ۸۸۲ /۰ و ۹۰۱ /۰ به دست آمد. جهت تجزیه وتحلیل داده ها از دو روش توصیفی و استنباطی استفاده شد. در تجزیه وتحلیل داده ها میانگین، انحراف معیار، چولیدگی و... و جهت پایایی از الفای کرونباخ استفاده شد. در تجزیه تحلیل استنباطی داده ها از معادلات ساختاری استفاده گردید. ضمنا نرم افزارهای به کاررفته SPSS ۲۲ و Smart PLS۳ بوده است. نتایج پژوهش نشان داد که خودکنترلی و تایید خویشتن تاثیر مستقیم و مثبت بر کیفیت بیماران تحت همودیالیز و تاثیر غیرمستقیم و مثبت با نقش میانجی باورهای فراشناختی دارد. باورهای فراشناختی نیز به طور مستقیم بر کیفیت زندگی بیماران تحت همودیالیز تاثیر مستقیم دارد.

کلیدواژه ها:

کیفیت زندگی ، خودکنترلی ، تایید خویشتن ، باورهای فراشناختی ، بیماران تحت همودیالیز