شناسایی و سطح بندی شاخص های زیرساختی مبتنی بر خدمات با استفاده از روش TOPSIS در دهستان های شمال استان اردبیل

روستاها، با توجه به نزدیکی خاصی که به منابع طبیعی و محیط زیست پیرامون خود دارند، بیشترین تاثیرگذاری و تاثیرپذیری را از محیط پیرامون خود دارند و از اهمیت به سزایی برخوردار هستند و توسعه نامناسب روستاها باعث بوجود آمدن چالش های زیست محیطی بسیار گسترده ای مانند تخریب مراتع و جنگل ها، فشار بر منابع خاکی و آبی و تهدید حیات وحش شده است. البته نحوه پراکنش و دسترسی به شاخص های زیرساختی مبتنی بر خدمات نشانگر میزان رشد و توسعه یافتگی مناطق روستایی و نحوه نگرش به برنامه ریزی غیرمتمرکز در سطح کشور است. این پژوهش در سال ۱۴۰۱ و با هدف شناسایی و سطح بندی شاخص های زیرساختی مبتنی بر خدمات، دهستان های شمال استان اردبیل با استفاده از فن ها و معیارهای متدوال سطح بندی صورت گرفت. روش تحقیق در این مقاله با توجه به ماهیت موضوع و هدف تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی است. تعداد ۱۵ شاخص با سطح اعتبار مناسب و مورد اجماع کارشناسان امور اجرایی و متخصصان دانشگاهی برای سنجش زیرساخت ها در منطقه انتخاب گردید. طبق نتایج بالاترین میزان مرتبط با شاخص میزان دسترسی به برق در دهستان های مشگین شهر با مقدار ۷۱/۸۶ درصد و کمترین میزان مرتبط با شاخص میزان دسترسی به تعمیرگاه ماشین آلات کشاورزی در شهرستان گرمی با مقدار ۸۶/۳ است. درکل نتایج نشان داد که دهستان دشت در شهرستان مشگین شهر در مقایسه با دهستان های دیگر در سطح اول قرار داشته (۶۹۳/۰= Ci) و دهستان قشلاق شرقی در شهرستان بیله سوار در سطح آخر قرارگرفته است (۴۹۷/۰= Ci). بنابراین پیشنهاد می گردد ضمن مکان یابی نقاط روستایی در سطوح مختلف به ویژه میزان دسترسی به امکانات موجود، تقویت امکانات روستاها و گسترش خدمات زیربنایی و رفاهی در اولویت قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

خدمات زیرساختی ، جوامع روستایی ، اجتماعی-اقتصادی ، توسعه پایدار