بازآفرینی بافت های فرسوده کلانشهرها از منظر مدیریت بحران (مورد مطالعه: منطقه۱۶ شهرداری تهران)

بافت های فرسوده شهری, محدوده فرسوده در فضای شهری هستند که مسائل پیچیده اجتماعی اقتصادی و فرهنگی را به دنبال دارند. این محدوده ها از یک سو دارای ریشه های سکونتی ارزشمند با غنای فرهنگی – اجتماعی و یا معماری هستند و از سوی دیگری به جهت فرسودگی شدید، نبود خدمات مطلوب و مناسب، دسترسی و بهداشت دچار مشکلات و آسیب های گسترده شده اند؛ بنابراین بایستی ضمن بهره برداری از ارزش های تاریخی – فرهنگی آن، مشکلات و مسائل موجود در این بافت ها را به حداقل ممکن رساند. در راستای کاهش مشکلات و معضلات بافت های فرسوده شهری موضوع ساماندهی از طریق رویکردهای متفاوتی چون بازسازی، بازنده سازی، نوسازی، توسعه مجدد و درنهایت بازآفرینی مطرح شده است. ازاین رو با توجه به اهمیت موضوع پژوهش حاضر سعی دارد با بازآفرینی بافت های فرسوده کلانشهرها از منظر مدیریت بحران در منطقه شانزده تهران با روش توصیفی- تحلیلی، از طریق مطالعات میدانی، کتابخانه ای، استفاده از مدلSWOT، فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و با بهره گیری از نرم افزار Expert choice، بپردازد، برای رسیدن به این هدف ابتدا نقاط قوت، ضعف، فرصت ها و تهدیدهای بافت فرسوده شهری با نگاه خاص امنیتی در منطقه ۱۶ شهر تهران جمع آوری شد و سپس به اولویت بندی و امتیاز دهی آن با نظر کارشناسان و مسئولین این منطقه پرداخته شد و در نهایت راهبردهای بهسازی، ساماندهی و مدیریت بحران در محلات دارای بافت فرسوده این محدوده با تلفیق مدلSWOT و فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) تدوین گردید. نتایج پژوهش نشان می دهد به منظور بهبود وضعیت موجود کاربری های مسکونی این محلات در ارتباط با کاهش آسیب های ناشی از زلزله و دیگر بحرانها و عوامل طبیعی، اجرای طرح های نوسازی، بهسازی و توانمندسازی در بافت های فرسوده، نظارت ارگان های فعال در امر ساخت و سازهای شهری و ارتقاء آگاهی ساکنین در به کارگیری مصالح بادوام، مهمترین راهکارها بوده، که از اولویت های اجرایی برتر می باشند. و با مدیریتی یکپارچه و کارآمد همراه با برنامه ریزی دقیق در این محلات می توان از آن جلوگیری و از پیامدهای مخرب و بحرانی آن تا حدودی کاست.

کلیدواژه ها:

مدیریت بحران ، بازآفرینی ، بافت فرسوده ، مدل Swot ، مدل AHP ، منطقه۱۶ تهران