تحلیل فضایی برخورداری مراکز زیست و فعالیت از شبکه حمل ونقل با استفاده از GIS، مطالعه موردی: نقاط سکونتگاهی استان تهران

برخورداری از شبکه حمل ونقل پویا، هماهنگ و سازمان یافته یکی از معیارهای اصلی سنجش میزان توسعه یافتگی جوامع در جهان امروز محسوب میشود و بر این مبنا جامعهای که از شبکه حمل ونقل کارآمدتری برخوردار باشد، واجد رشد و توسعه فراگیر به شمار می آید. در این راستا تحلیل فضایی و تعیین میزان دسترسی مراکز زیست و فعالیت به شبکه حمل ونقل، شاخصی است که در توسعه سایر ابعاد این مراکز از قبیل توسعه اقتصادی، اجتماعی، ارتباطی و ... ، تاثیر غیر قابل انکاری دارد. علاوه بر این، میزان برخورداری مناطق مختلف یک گستره از شبکه حمل ونقل، شاخص دیگری است که میتواند مبین میزان توسعه آن منطقه در گستره مذکور باشد. تحلیل این نوع شاخصها در مناطق مختلف و مقایسه آن با نیازهای موجود، تصویری از وضعیت گستره مذکور از لحاظ نحوه توزیع شبکه حمل ونقل ترسیم کرده و بدین ترتیب موارد عدم تعادل و توازن در توزیع شبکه حمل ونقل مشخص میگردد. در این مقاله، ابتدا شاخصهای کیفی و کمی میزان دسترسی و برخورداری نقاط از شبکه حمل ونقل تعریف شده و سپس نحوه سطح بندی نقاط بر اساس این شاخصها و همچنین محاسبه ماتریس زمان سفر و فاصله نقاط با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی تبیین میشود، ضمن این که در هر قسمت، روش مذکور برای تحلیل شاخصها، به صورت موردی برای نقاط سکونتگاهی استان تهران انجام شده و در پایان نقاط قوت و ضعف حاصل از تحلیلهای مذکور در سطح استان تهران ارائه و راهبردهایی نیز پیشنهاد میگردد.

کلیدواژه ها:

مراکز زیست و فعالیت ، تحلیل فضایی ، شاخص برخورداری ، ماتریس زمان ، نقاط سکونتگاهی استان تهران