بررسی روند زمانی - فضایی توسعه فیزیکی شهر ارومیه در طی دو دهه اخیر با تاکید بر شناسایی مولفه های تاثیرگذار بر آن

شهرنشینی روزافزون منجر به توسعه چشم گیر در تعدادی از مناطق شهری شده و علاوه بر آن تغییرات ساختار کاربری زمین به دلیل رشد و گسترش سریع مناطق شهری قابل توجه بوده است. بر همین اساس، در پژوهش حاضر به مطالعه الگوهای زمانی و فضایی توسعه فیزیکی شهر ارومیه در طول دو دهه اخیر پرداخته شده است. پژوهش حاضر ابتدا با استفاده از تصاویر ماهواره لندست و تکنیک طبقه بندی ماشین بردار پشتیبان (SVM) اقدام به استخراج نقشه کاربری اراضی در سه سال ۱۳۸۲، ۱۳۹۲ و ۱۴۰۲ شده و در فاز بعدی به تحلیل روندهای مختلف و محاسبه نقش جمعیت با استفاده از مدل هلدرن پرداخته شده است. مطابق یافته های پژوش، گستره اراضی مسکونی شهر ارومیه از ۲/۴۳۷۷ هکتار در سال ۱۳۸۲ به ۷/۵۸۹۵ هکتار در سال ۱۳۹۲ و ۶۵۷۳ هکتار در سال ۱۴۰۲ افزایش یافته و زمین های زیادی به محدوده شهر الحاق یافته است. بررسی ها حاکی از توسعه فیزیکی شهر در جهات مختلف و به ویژه به سمت غرب و شمال بوده است که این روند به شدت با گسترش سکونتگاه های غیررسمی و نیز ادغام روستاها در بافت شهری همراه گردیده است. همچنین، نتایج مدل هلدرن نیز نشان می دهد که در ده سال اول دوره ۸۸ درصد از توسعه فیزیکی شهر ناشی از رشد جمعیت بوده که در ده سال دوم به ۷۸ درصد تقلیل یافته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که به طور کلی توسعه فیزیکی شهر ارومیه از نوع اسپرال بوده و عوامل مختلفی از قبیل تغییر کاربری، رشد جمعیت و حاشیه نشینی در آن دخیل بوده اند.

کلیدواژه ها:

شهرنشینی ، توسعه فیزیکی ، لندست ، ارومیه