دولت هوشمند و حقوق بشر؛ تصویری از آینده

«دولت هوشمند»، دولتی است که کارگزاران آن هوش مصنوعی خواهند بود و نه انسان­ها. روندهای فناوری نشان می­دهد چنین دولت­هایی در آینده بسی فراتر از دولت الکترونیک و دولت مجازی، براساس اعتماد انسان به تصمیم­گیری بهینه­ی هوش مصنوعی و با تبدیل قانون اساسی به الگوریتم اساسی شکل خواهند گرفت. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که با تحقق دولت هوشمند، حقوق بشر چه وضعیتی خواهد داشت. از آنجا که آنچه اعتماد بیشتر به هوش مصنوعی را رقم می­زند، گستره اطلاعاتی است که توسط کاربران و شهروندان در اختیار او قرار می­گیرد، انتظار می­رود هوش مصنوعی، مفهوم حریم خصوصی و بسیاری از مشاغل را دگرگون کند و تغییرات بنیادی در نهادهای اجتماعی نظیر خانواده پدید آورد. اقتضای این روند آن است که مردمسالاری و حقوق سیاسی ناشی از آن، مفهوم تازه­ای بیابند، نظارت بر دولت دچار تحول شود، شهروندی به هوش مصنوعی توسعه یابد، حکومت قانون در معنای کمی خود تقویت و انعطاف­پذیری قاعده حقوقی تضعیف شود و حقوق بشر، جایگاه خود را در روابط بین­المللی از دست بدهد. در واقع دولت هوشمند، خطری است برای ذات کرامت انسانی و آنچه این خطر را دفع خواهد کرد؛ اجماعی گسترده بر سر اخلاق و ارزش­های الگوریتم اساسی است

کلیدواژه ها:

Intelligent State ، Futures studies ، Artificial Intelligence ، Human Rights ، Democracy ، Rule of Law. ، دولت هوشمند ، آینده پژوهی ، هوش مصنوعی ، حقوق بشر ، مردمسالاری ، حکومت قانون.