اتحاد راهبردی ایران و چین : امکان یا امتناع

پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، ایران و چین روابط پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشته اند. در مقاطعی مواضع بسیار نزدیکی با یکدیگر داشته و همکاری های گسترده ای را تجربه کرده اند و در مراحلی سطح این همکاری ها به پایین ترین حد خود رسیده است . با این حال وجود منافع مشترک و زمینه های راهبردی بین دو کشور و تمایل ایران به برقراری اتحاد راهبردی با چین ، ذهن بسیاری از پژوهشگران را به امکان و امتناع ایجاد اتحاد راهبردی بین دو کشور معطوف کرده است . ایران و چین در زمینه هایی از جمله در بازار انرژی ، مخالفت با یکجانبه گرایی و هژمونی آمریکا و مبارزه با تروریسم ، ظرفیت های قوی برای ایجاد اتحاد دارند. اما محدودیت هایی جدی نیز در این رابطه وجود دارد که ایجاد اتحاد راهبردی بین دو کشور را دشوار می سازد. از جمله ی آنها می توان به جایگاه چین در نظام بین الملل و نوع نگاه این کشور به جامعه بین المللی و نهادهای آن، جایگاه ایران به عنوان کشوری معترض و انقلابی ، بازیگران قدرتمند بین المللی همچون آمریکا، قدرتهای منطقه ای همچون عربستان و اسرائیل ، اقتصادمحور بودن سیاست خارجی چین و رفتارهای واقع گرایانه این کشور در پیگیری منافع ملی ، در مقابل نگاه سیاسی ایران اشاره کرد. فرض اساسی این نوشتار این است که تا چنین محدودیت هایی در رابطه با چین و ایران برقرار است ، امید به برقراری اتحاد راهبردی بین دو کشور دور از واقعیت خواهد بود. این نوشتار در چارچوب پارادایم واقع گرایی و رویکرد عمل گرایی توسط چین در نظام بین الملل بررسی خواهد شد.

کلیدواژه ها:

واقع گرایی ، عمل گرایی ، ایران ، چین ، همکاری ، اتحاد راهبردی .