طراحی به مثابه فعالیتی فرهنگی-شناختی: طرح رویکردی نو به بررسی تفکر طراحی

از دهه ۱۹۲۰ میلادی تاکنون مطالعات طراحی از دیدگاه های متفاوتی بررسی شده است. ابتدا با توجه به پارادایم علمی مسلط بر آن دهه، طراحی تنها به مثابه علم معرفی می شد ولی پس از تحولات بسیار، امروزه با رویکردهای بینارشته ای جدید، دچار دگرگونی شده است. تغییر در رویکردهای مورد استفاده در مطالعات طراحی سبب به وجودآمدن نگاهی متفاوت به عملکردهای مرتبط با طراحی شده است. در نتیجه «طراحی به مثابه ...» به راهکاری برای تعریف طراحی تبدیل شده است. این مقاله با هدف طرح رویکردی مناسب برای مطالعه طراحی به مثابه فعالیتی فرهنگی- شناختی به این پرسش پاسخ می دهد که چه رویکرد و روشی برای مطالعه تفکر طراحی جمعی در یک فرهنگ خاص مناسب خواهد بود؟ در این پژوهش که با رویکرد کیفی انجام شده است، با بهره گیری از روش توصیفی تحلیل محتوا به بررسی نظریه مدل های فرهنگی به عنوان یکی از نظریه های مطرح در انسان شناسی شناختی پرداخته شده و امکان استفاده از این رویکرد نظری برای مطالعه تفکر طراحی در یک فرهنگ خاص، نشان داده شده است. در پایان، مدلی مفهومی برای توصیف تفکر طراحی از منظر شناختی- فرهنگی ارائه شده است تا راهنمای پژوهشگران برای برقراری ارتباط بین مقوله بندی ها، استعاره ها و طرحواره های فرهنگی برای دست یابی به مدل های فرهنگی تفکر طراحی باشد. مدل های فرهنگی این امکان را به پژوهشگر می دهد تا از طریق کشف استعاره های مفهومی به کارگرفته شده توسط طراح و به دنبال آن شناسایی طرحواره های مرتبط با آن، ویژگی های بومی فرهنگی در تفکر طراحی را به مثابه دانشی جمعی نمایان کند.

کلیدواژه ها:

کلیدواژه ها: استعاره های فرهنگی ، انسان شناسی شناختی ، روش شناسی طراحی ، طراحی شناسی شناختی ، طرحواره های فرهنگی ، مدل های فرهنگی ، مقوله بندی فرهنگی