اثربخشی روش آموزش معکوس بر تفکر خلاق، تفکر تحلیلی و یادگیری فعال

استراتژی های یادگیری فعال می تواند منجر به مشارکت بیشتر دانش آموزان، افزایش مهارت های تفکر در مرتبه بالاتر، بهبود نمرات و کاهش میزان ترک تحصیل شود. پژوهش حاضر، با هدف تعیین اثربخشی روش آموزش معکوس بر تفکر تحلیلی و یادگیری فعال دانش آموزان انجام گرفت. روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری پژوهش را تمامی دانش آموزان پایه ی ششم دوره ی دوم ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ تشکیل دادند. برای انتخاب نمونه، ابتدا با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس، دو مدرسه از میان مدارس دوره ی دوم ابتدایی انتخاب شدند. سپس، از هر مدرسه یک کلاس پایه ی ششم انتخاب و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی، دانش آموزان یکی از کلاس ها به عنوان گروه آزمایش و دانش آموزان کلاس دیگر به عنوان گروه کنترل تعیین گردیدند. به دانش آموزان گروه آزمایش با استفاده از روش معکوس، آموزش داده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه ی سنجش تفکر خلاق و تفکر تحلیلی پیتر هانی ترجمه ی یوسفی و همکاران (۱۳۸۴) و پرسشنامه ی یادگیری فعال لابناوکس (۲۰۰۴) استفاده شد. داده ها با استفاده از روش تحلیل کوواریانس مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. یافته ها نشان داد که روش آموزش معکوس بر تفکر تحلیلی و یادگیری فعال دانش آموزان اثربخش بوده و باعث تقویت تفکر تحلیلی و یادگیری فعال دانش آموزان گروه آزمایش شده است؛ بنابراین، فرضیه ی پژوهش مورد تایید قرار گرفت. با توجه به یافته های به دست آمده از این تحقیق می توان این گونه نتیجه گرفت که به کارگیری روش آموزش معکوس از طرف معلمان خواهد توانست در تقویت تفکر تحلیلی و یادگیری فعال از سوی یادگیرندگان موثر باشد و به موجب آن منجر به عملکرد موثرتر یادگیرندگان گردد. درواقع، روش آموزش معکوس روشی موثر در یاددهی و یادگیری در جهان است که می بایست به عنوان بخشی از سیستم جامع یادگیری مادام العمر در مدارس تبدیل شود.

کلیدواژه ها:

آموزش معکوس ، تفکر خلاق ، تفکر تحلیلی ، یادگیری فعال