بررسی تطبیقی الگوهای مدیریت رشد شهری در کلان شهرشیراز

رشد روزافزون جمعیت در کلان شهرها باعث گسترش افسارگسیخته شهرها و پراکنده رویی شده است که در نقطه مقابل رشد هوشمند و توسعه درون زا قرار دارد. شهر شیراز دارای ۱۷۰۰ هکتار بافت فرسوده و ناکارآمد و حدود ۴۵۰ هکتار اراضی بایر و رها شده در داخل شهر است. وسعت این مقدار از بافت­های نیازمند توجه، لزوم به کار گیری توسعه درونزا و ابزارهای دستیابی به آن را نمایان می­سازد. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی سیاست های مدیریت رشد شهری (سیاست های بیرونی مدیریت رشد و سیاست های درونی مدیریت رشد) جهت شناسایی بهترین سیاست درونی مدیریت رشد در شهر شیراز می­باشد. بدین منظور در پژوهش از ترکیب مدل های تاپسیس و فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP-TOPSIS) استفاده شده و تعیین امتیازها با استفاده از روش نمونه گیری متوالی و نظرسنجی خبرگان در قالب مدل دلفی دومرحله ای و با استفاده از نظرات ۱۷ نفر از کارشناسان و مدیران شهری شیراز بوده است. نتایج نشان می دهد که سیاست های بیرونی مدیریت رشد به علت تاثیر کلان و گستردگی مساحت تحت تاثیر به طور کل از اولویت بالاتری برای مدیریت شهری برخوردار است. مانند: ایجاد کمربند سبز شهری (۰.۶۹)، اعمال محدوده رشد شهری (۰.۶۹) که هر دو رتبه دوم و محدوده خدمات شهری (۰.۶۳) که رتبه سوم اولویت را کسب کرده­اند و در مرحله بعد سیاست های درونی مدیریت رشد قرار دارند که تاثیرگذار­ترین آنها، تنظیم مجدد زمین (۰.۷۵) با رتبه اول می­باشد و سایر سیاست های درونی مدیریت رشد نظیر طرح های جامع الزام آور، انتقال و خرید حق توسعه، مشوق های تراکمی و افزایش مسکن، همکاری ها و توافقات درون محلی و برنامه ریزی اشتراکی، هزینه تاثیر توسعه و مقررات هم زمان و مالیات ویژه و ابزار تامین مالی در رتبه­های چهارم به بعد قرار دارند.

کلیدواژه ها:

سیاست های مدیریت رشد شهری ، تنظیم مجدد زمین ، فرایند تحلیل سلسله مراتبی ، مدل تاپسیس ، شهر شیراز