مدل تاب آوری مدیران مدارس ابتدایی: پژوهشی کیفی بر اساس دیدگاه متخصصان

مقدمه و هدف: مدیران مدارس نقش بسیار حیاتی در پیشرفت مدرسه دارند و می بایست در رویارویی با چالش ها به تاب آوری مجهز باشند. بنابراین هدف پژوهش حاضر تدوین مدل تاب آوری مدیران مدارس ابتدایی بود. روش شناسی پژوهش: این پژوهش به شیوه کیفی و با استفاده از رویکرد زمینه ای انجام شد. با روش نمونه گیری هدفمند، ۱۲ متخصص روانشناسی تربیتی و مدیریت آموزشی بررسی شدند و داده ها تا رسیدن به اشباع نظری با استفاده از مصاحبه های نیمه ساختاریافته گردآوری شد. برای بررسی محتوای مصاحبه های صورت گرفته، مفهوم سازی و استخراج مقوله ها از شیوه نظام مند استفاده شد. طرح تحقیق نظام مند نظریه برخاسته از داده ها براستفاده از مراحل تحلیل داده ها از طریق کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری انتخابی تاکید دارد. برای تجزیه وتحلیل داده ها از نرم افزار MAXQDA۲۰۱۸ استفاده گردید. یافته­ ها: ۱۸۰ کد اولیه در کدگذاری باز به دست آمد که در کدگذاری محوری بر اساس شباهت موضوعی در ۲۰ دسته موضوعی به ترتیب سلامت جسمانی و روانی، ویژگی های شخصیتی سالم، توانائی های تاب آورانه، اعتقادات و باورهای تاب آورانه، ویژگی های مثبت شغلی، مدیریت مناسب هیجانات و احساسات، شناخت دقیق و درست نظام آموزشی، ادراک درست از اجزاء نظام آموزشی، تعاملات مثبت و سازنده با اجزاء نظام آموزشی، اعتماد متقابل بین مدیر و اجزاء نظام آموزشی، استفاده بهینه از توانمندی های اجزاء نظام آموزشی، شرایط محیطی مناسب، مشورت و مشارکت در تصمیم گیری، اقدامات و کارکردهای تاب آورانه، تحقق اهداف سازمانی و شغلی، آینده نگری و چشم انداز سازمانی، باورها و ارزش های معنوی، چالش پذیری و تبدیل آن ها به فرصت، مساله محوری و مشکل گشایی و حمایت مناسب سیستم ها و شبکه های آموزشی و اجتماعی قرار داده شدند. در مرحله کدگذاری انتخابی، تاب آوری مدیران مدارس ابتدایی به عنوان متغیر مرکزی یا مقوله اصلی شناخته شد. بحث و نتیجه­ گیری: مدل تاب آوری مدیران مدارس ابتدایی می تواند نقشه مفهومی ارزشمندی برای هدایت دامنه وسیعی از خدمات نظام آموزشی باشد. در کوشش هایی که برای کمک به مدیران مدارس ابتدایی برای مقابله و سازگاری در طول شرایط سخت و بحران ها صورت می گیرد. یک دیدگاه نظام مند درباره تاب آوری بسیار حائز اهمیت است.

کلیدواژه ها:

تاب آوری مدیران ، رویکرد زمینه ای ، مدارس ابتدایی ، مدل کیفی