اپیدمی بیماری های نوظهور در اکوسیستم های جنگلی ملزومات و چالش های مقابله با آن ها

در دهه های اخیر، رویشگاه های جنگلی، به خصوص در مناطق زاگرسی، همچون برخی دیگر از مناطق جنگلی دنیا، با خطرات متعددی از جمله خشک سالی، آتش سوزی، تغییر کاربری، قطع درختان، چرای بیش از اندازه دام و به ویژه حمله آفات و بیماری های گیاهی روبه رو بوده اند. مجموع این عوامل، درنهایت موجب کاهش سطح رویشگاه ها، کم شدن درصد پوشش تاجی و تراکم پایه های گیاهی در آنها، کاهش، یا نبود زادآوری در پوشش های گیاهی مهم، کهن سالی و پیرشدن توده های جنگلی، وقوع سیلاب، گرم شدن هوا و از بین رفتن برخی از گونه های کمیاب گیاهی و جانوری موجود در این عرصه ها، فرسایش خاک، کاهش ذخیره نزولات جوی و افت سطح ذخیره آب های زیرزمینی شده است.موجودات بیماری زا در جنگل های طبیعی (یعنی جنگل هایی که به طور طبیعی تولید مثل کرده اند و از گونه های درختی به طور طبیعی مهاجر یا بومی تشکیل شده اند)، از اجزای کلیدی اکوسیستم هستند که نقش مهمی را در تنظیم تنوع و توزیع گونه های گیاهی ایفا می کنند، اما وقوع بیماری های نوظهور در اکوسیستم های جنگلی دنیا و به موازات آن ایران، در طول قرن گذشته، به سرعت رو به افزایش است.نمونه هایی از این بیماری های ویرانگر در دهه های پیش، سوختگی شاه بلوط (Cryphonectria parasitica) به عنوان مهم ترین بیماری درختان شاه بلوط در استان گیلان و بیماری مرگ هلندی نارون (Ophiostoma ulmi and O. novo-ulmi)، که در اثر آن درختان نارون مناطق جنگلی کشور نظیر گلستان، مازندران، گیلان و ارسباران در دهه های پیش دچار زوال شدیدی شدند، بوده است.