تشویق و تنبیه از دیدگاه اسلام، روانشناسی و علوم تربیتی

نظام آفرینش بر مبنای تشویق و تنبیه استوار است. وجه اشتراک راه هایی که پیامبران برای تربیت انسانها به کاربرده اند، شیوه ی تشویق و تنبیه است. امروزه علمای روانشناسی و علوم تربیتی نیز بر اهمیت این دو عنصر مهم و کلیدی درپیشبرد اهداف فردی و اجتماعی تاکید دارند. در پژوهش حاضر که با هدف بررسی جامع تشویق و تنبیه از دیدگاه اسلام،روانشناسی و علوم تربیتی پرداخته شده و در آن اطلاعات به روش کتابخانه ای جمع آوری شده است، به بررسی مفهوم،جایگاه اهمیت، کاربردها، روشها، آداب و مهمترین آثار تشویق و تنبیه پرداخته است. نتیجه ی پژوهش گویای این مطلباست که تشویق و تنبیه به عنوان دو عنصر تعدیل کننده ی رفتار، میتوانند موجب تقویت یا تضعیف رفتار شوند که پیامداین تعدیل ها، فراهم شدن زمینه ی رشد و بالندگی و سلامت فردی و اجتماعی است. تشویق هم برای نیل به اعمال شایستهو هم برای تقویت و ترویج آنها استفاده میشود. تشویق، انگیزه بخش و محرک فرد برای حضور در جامعه، تلاش برایپویایی و کسب موفقیت است. تنبیه سالم دارای دو مزیت کلی است، اولا مانع پیشرفت در راه خطا و زمینه ساز اصلاح استو ثانیا جنبه ی بازدارندگی دارد و از تکرار اشتباهات و تخلفات جلوگیری می کند. اثربخشی تشویق به مراتب از تنبیه بیشتراست. تشویق و تنبیه هر دو عامل ایجاد رفتار مناسب در کودک و نوجوان هستند؛ با این تفاوت که تشویق، ترغیب کننده وتنبیه، بازدارنده از خطا است. با به کارگیری صحیح هر دو میتوان سعادت افراد را موجب شد و یادگیری آنها را تسهیل بخشید.

کلیدواژه ها:

تشویق ، تنبیه ، کودک ، نوجوان