بررسی تاثیر تغییر کاربری دیم زار کم بازده به مدیریت جنگل زراعی بر ویژگیهای فیزیکی ذخیره کربن آلی خاک

عامل انسانی از عواملی است که با نحوه مدیریت همانند تغییر پوشش گیاهی و یا نوع استفاده از اراضی، و تاثیر بر مقدار کربن آلی و موجودات زنده ی خاک، در تشکیل و تکامل خاک اثرگذار باشد. در این پژوهش اثر تغییر کاربری دیم زارها به مدیریت جنگل زراعی در ویژگیهای کمی و کیفی ذخایر کربن کربن آلی خاک مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور تغییر کاربری دیم زار به جنگل زراعی با دیگر الگوهای کشت دیم زارها از جمله الگوی سنتی لگوم غلات با خاک و رزی متوسط و دیگر الگوهای کشت نظیر خاک ورزی متراکم و سوزاندن بقایا مقایسه گردید. نتایج نشان داد که اجزاء کربن سبک آزاد و درون خاکدانه ای در سامانه جنگل-زراعی بیش از دو برابر دیم زارهای با کمینه خاک ورزی و تناوب گونه های لگوم و بیش از ۱۰ برابر همین اجزاء کربن در سامانه های خاکورزی شدید همراه با کلش سوزانی است. مقادیر کربن آلی ذره ای بزرگتر از ۲۵۰ میکرون، کربن آلی ذره ای بین ۵۳ تا ۲۵۰ میکرون و کربن آلی کوچکتر از ۵۳ میکرون به ترتیب در مزارع دیم جنگل زراعی ۷/۳، ۶/۴ و ۲۲ گرم در کیلوگرم خاک بود. این در حالی است که مقادیر این اجزاء کربن در دیم زارهای با خاک ورزی شدید و کلش سوزانی بطور متوسط به ترتیب ۲/۰، ۳/۰ و ۴ گرم در کیلوگرم خاک بودند. بدین ترتیب تغییر کاربری اراضی از دیمزار بویزه دیمزار کم بازده به جنگل- زراعی ضمن حفظ و ارتقاء ذخایر کربن آلی خاک، دوره برگشت و تصاعد کربن به اتمسفر را طولانی تر نموده و در حفظ تعادل بیلان کربن اتمسفر و بیوسفر کمک شایانی می کند

کلیدواژه ها:

مدیریت خاک ، جزء بندی کربن آلی ، جنگل-زراعی ، کربن آلی درون خاکدانه ای