پهنه بندی برخی ویژگی های سطحی و عمقی پروفیل خاک با استفاده از تکنیک زمین آمار در بخشی از اراضی دشت قزوین

شناخت و الگوی تغییر پذیری مکانی ویژگی های خاک سطحی و عمقی خاک به منظور شناخت توانمندی های اراضی، اختصاص آن ها به بهترین و سودآورترین انواع بهره وری، همچنین مدیریت پایدار منابع خاک ضروری می باشد. این تحقیق با هدف پهنه بندی زمین آماری برخی ویژگی های سطحی و عمقی پروفیل خاک در ۱۷۰۰۰ هکتار از اراضی دشت قزوین انجام شد. بدین منظور الگوی نمونه برداری به صورت شبکه بندی منظم، با فواصل۱۳۰۰×۱۳۰۰ انتخاب شد. پس از حفر ۶۱ پروفیل، از افق های خاک نمونه برداری صورت گرفت. ویژگی های هدایت الکتریکی عصاره اشباع، pH، رس، سیلت و شن به صورت میانگین گیری وزنی در دو عمق ۳۰-۰ و ۱۰۰-۰ سانتی متری اندازه گیری شد. در دو عمق پروفیل های خاک، هدایت اکتریکی و pH به ترتیب دارای بیشترین وکمترین ضریب تغییرات به دست آمد. تغییر پذیری مکانی ویژگی های فوق با استفاده از تغییرنما و نسبت واریانس اثر قطعه ای به واریانس حد آستانه مورد بررسی قرار گرفت و برای تهیه نقشه های ویژگی ها از تخمین گر کریجینگ موجود در نرم افزار ArcGIS ۱۰ استفاده شد. نتایج نشان داد بهترین مدل برای خصوصیات pH و سیلت در هر دو عمق نمائی و برای هدایت الکتریکی عصاره اشباع، رس و سیلت گوسی می باشد. کلاس وابستگی مکانی نیز برای خصوصیات مطالعه شده متوسط تا قوی می باشد، دامنه وابستگی مکانی برای همه خصوصیات بیشتر از ۱۴۳۰ متر به دست آمد. نقشه های حاصل از کریجینگ نشان داد که دامنه پراکنش مقادیر ویژگی های خاک در منطقه زیاد می باشد؛ که دلیل این تغییرات گسترده را می توان به وسعت زیاد منطقه، واحد های فیزیوگرافی مختلف و شرایط مدیریتی نسبت داد.

کلیدواژه ها:

تغییر پذیری مکانی ، تغییرنما ، اثر قطعه ای ، تخمین گر کریجینگ