پیش بینی و پهنه بندی پتانسیل وقوع سیلاب برحسب الگوریتم های تغییر اقلیم (مطالعه موردی حوضه آبخیز گرگانرود)

پتانسیل سیل خیزی عبارت از تعیین و توصیف مناطق دارای پتانسیل ازنظر رواناب های سطحی است درواقع با تعیین محل های دارای پتانسیل بالا به نوعی می توان یک ارزیابی کلی از وضعیت سیل خیزی منطقه نیز به دست آورد . روش پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع موردبررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تاکید بر روش های کمی است، در تحقیق حاضر تغییرات منطقه ای سیلاب در حوضه آبخیز گرگانرود با کارگیری اطلاعات ایستگاه های سازمان هواشناسی (سینوپتیک) با دوره ﺁماری ۳۰ ساله(۱۳۶۸ تا ۱۳۹۷) ، کاربری اراضی ،پوشش گیاهی، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شیب، ارتفاع،لیتولوژی زمین، فاصله از رودخانه، تراکم رودخانه،فرسایش، خاکشناسی،رواناب، داده های شبیه سازی شده میانگین بارندگی حاصل از مدل HadCM۳ در LARS-WG تحت سناریو SRA۱B بین سال های ۲۰۱۱ تا ۲۰۴۵ برﺁورد شده است. در این تحقیق در دو بخش متفاوت که در روش اول از مدل LARS-WGبرای ریز مقیاس نمائی جهت پیش بینی اقلیم آینده (نزدیک و دور) و در بخش دوم از مدل هیدرولوژیکیSWAT برای ارزیابی خطر سیل استفاده استفاده شد و با توجه به درصد خطرات احتمالی در حوزه آبریز گرگانرود در محیط نرم افزار SWAT وGIS پهنه بندی گردید. پهنه بندی خطر سیلاب حوضه آبخیز گرگانرود نشان می دهد بیشتر سطح حوضه برابر ۸۹ درصد در معرض خطر سیلاب شدید واقع شده است. نتایج نشان داده اند که تغییر اقلیم و ساختار محیط طبیعی در منطقه پیامدها و اثراتی ازجمله تغییر الگوی بارش، به وجود آمدن ناهمگنی در سری داده های تاریخی، تغییر سطح آب رودخانه ها و کاهش تولیدات کشاورزی، تغییر در ترکیب و تولید گیاهی مراتع، تغییر سطح آب های زیرزمینی، بروز مشکلات اجتماعی و اقتصادی و ... بوجود آورده است. عوامل فیزیوگرافی همچون شیب، بافت خاک، کاربری اراضی و نفوذپذیری سنگ ها موجب پاسخ های هیدرولوژیکی متفاوت به رخداد بارش در حوضه های مختلف منطقه شده و این امر بر ایجاد و ویژگی های سیلاب ناگهانی تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه ها:

تغییرات اقلیمی ، الگوریتم ، پهنه بندی سیلاب ، گرگانرود