اثر توام رژیم های آبیاری و کود نیتروژن بر تغییرات رطوبتی خاک و عملکرد ذرت دانه ای با سامانه آبیاری قطره ای تیپ

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر رژیم­های آبیاری قطره­ای و سطوح مختلف کود نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت دانه­ای (SC ۷۰۴) و تغییرات رطوبت خاک در استان کرمان طی سال­های زراعی ۱۳۹۳-۱۳۹۱ انجام گردید. طرح آزمایشی به صورت کرت­های خرد شده در قالب بلوک های کامل تصادفی شامل سه تیمار اصلی رژیم­های آبیاری (I۱=۱۰۰، I۲=۸۰ و I۳= ۶۰%ETc) و پنج تیمار فرعی سطح کود نیتروژنه N۱ = ۰)، N۲= ۵۰، N۳= ۱۰۰، N۴= ۱۵۰ و N۵= ۲۰۰ کیلوگرم­بر­هکتار) اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان عملکرد (۸۵/۸ تن در هکتار) به تیمار I۱ اختصاص یافت. کاربرد نیتروژن بیش از اندازه تاثیر منفی در عملکرد دانه ذرت داشت. مصرف بیشترکود نیتروژن موجب طولانی شدن دوره رشد رویشی، افزایش شاخ و برگ گیاه و متعاقب آن موجب افزایش عملکرد بیولوژیک گیاه می شود و این امر می­تواند موجب کاهش عملکرد دانه ذرت گردد. همچنین در خاک هایی که کمبود نیتروژن دارند با افزودن نیتروژن عملکرد دانه ذرت افزایش می یابد ولی پس از رسیدن به حداکثر عملکرد افزودن نیتروژن تاثیری نداشته و باعث کاهش عملکرد می شود. اثرات متقابل تیمار­ها نشان داد که تیمارهای I۱N۴ بیشترین (۶/۱۰ تن در هکتار) و تیمار I۳N۱ کمترین (۲۴/۱ تن در هکتار) عملکرد دانه ذرت را داشتند. بیشترین و کمترین اجزای عملکرد ذرت به ترتیب در تیمارهای I۱N۴ و I۳N۵ مشاهده شد. بیشترین میزان کارایی مصرف آب (۲۶۸/۱ کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار I۲N۴ و کمترین آن (۰۶۸/۰ کیلوگرم بر متر مکعب) در تیمار I۳N۱ بدست آمد. رطوبت باقی­مانده در خاک با کاهش مقدار آب آبیاری و کود نیتروژن در ۲۰ روز پس از کشت کاهش یافت. در ۴۵ روز بعد از کاشت و در عمق ۱۰-۰ سانتی متری، رطوبت باقی­مانده در خاک برای تیمار­های I۱، I۲ و I۳ به کمتر از نقطه پژمردگی دائم رسیدند. نتایج حاصل از این پژوهش این مهم را به ما نشان می­دهد که تحت شرایط تنش آبی، امکان دسترسی به میزان عملکرد و کارایی مصرف آب بیشتر محصول به همراه شرایط رطوبتی مساعد و مطلوب، با اعمال میزان مناسب سطوح کودی امکان­پذیر است و و تیمار I۲N۴ می­تواند گزینه کاربردی مناسبی باشد.

کلیدواژه ها:

رژیم آبیاری ، رطوبت خاک ، سطوح مختلف کودی ، قطره ای سطحی