تعیین شاخص های مورفولوژیکی مناسب برای درجه بندی کیفیت نهال های پیوندی آلبالو و گیلاس

ارزیابی شاخص دیکسون روشی کارآمد اما تخریبی و زمان بر برای پیش بینی کیفیت انواع نهال محسوب می شود. پیش بینی سریع کیفیت و قدرت رشد نهال در فصل جابجایی آن به واسطه شناسایی خصوصیات مورفولوژیکی که بیشترین همبستگی را با این شاخص داشته باشند، ضروری است. به منظور ارزیابی روابط بین شاخص های مورفولوژیکی نهال های پیوندی آلبالو و گیلاس، نهال ریشه لخت ۱۷ رقم تجاری با سه تکرار از ۱۰ نهالستان واقع در چهار استان کشور، از دو گروه نهال گواهی نشده روی پایه بذری و نهال گواهی شده روی پایه رویشی در فصل جابجایی نهال در سال های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ برداشت شد. ویژگی های نهال ها شامل ارتفاع، قطر، طول ریشه، تعداد ریشه و شاخه فرعی، وزن تر و خشک، نسبت ارتفاع به قطر و شاخص دیکسون ارزیابی، و همبستگی ساده بین آنها برآورد شد. ضرایب همبستگی و آنالیز مسیر و با در نظر گرفتن شاخص دیکسون به عنوان متغیر وابسته، به آثار مستقیم و غیرمستقیم تجزیه شد. نتایج نشان داد میانگین شاخص دیکسون برای نهال های پایه بذری تولید شده در اقلیم های مختلف برابر با ۶/۱۵ بود و در مناطقی با بیش از ۳۴۰۰ درجه-روز رشد مقدار آن بیش از میانگین بود. در نهال های گواهی شده مقدار این شاخص به کمتر از ۱۲ رسید که به نظر می رسد تحت تاثیر استفاده از پایه نیمه پاکوتاه کننده SL-۶۴ بود. بر اساس نتایج آنالیز مسیر در ارزیابی شاخص دیکسون، بالاترین اثر مستقیم مربوط به قطر نهال بالای محل پیوند بود. قطر نهال به دلیل داشتن بالاترین همبستگی با شاخص دیکسون و اغلب خصوصیات مورفولوژیکی کارآمدترین شاخص در ارزیابی و درجه بندی کیفیت نهال تعیین شد.

کلیدواژه ها:

گیلاس ، آلبالو ، پایه بذری ، پایه رویشی ، نیمه پاکوتاه ، شاخص کیفیت دیکسون