مقایسه تاثیرآموزش مفاهیم ذهن خوانی و درمان پاسخ محور بر کارکردهای اجرایی کودکان با اختلال طیف اوتیسم

این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی آموزش درمان پاسخ محور و درمان ذهن­خوانی بر کارکردهای اجرایی کودکان طیف اوتیسم انجام شد. روش تحقیق در این پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این مطالعه، کودکان  اوتستیک شهر لاهیجان بودند. نمونه تحقیق شامل ۴۵ نفر از کودکان ۶ تا ۱۳ سال مبتلا به اوتیسم بودند که به شیوه تصادفی ساده از جامعه آماری انتخاب شدند. ابزار جمع آوری داده­ها پرسشنامه کارکردهای اجرایی بریف(Gioia, ۲۰۰۰)  بود که توسط والدین تکمیل شد. پس از اجرای پیش آزمون، کودکان اوتیسم به صورت تصادفی در سه گروه (دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل) ۱۵ نفره جایگزین شدند. سپس گروه آموزش مفاهیم ذهن خوانی به مدت ۱۰ جلسه و گروه درمان پاسخ محور به مدت ۷ جلسه تحت آموزش انفرادی قرار گرفتند. پس از اتمام مداخلات، پس آزمون به عمل آمد. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از آزمون آماری تحلیل کوواریانس نشان داد درمان پاسخ محور و درمان ذهن خوانی بر کارکردهای اجرایی کودکان اوتیسم موثر است و درمان ذهن خوانی نسبت به آموزش درمان پاسخ محور در میزان مولفه­های کارکردهای اجرایی  اثربخشی بیشتری دارد (۰۱/۰> P). نتیجه آزمون ال اس دی نشان می­دهد بین اثربخشی درمان ذهن خوانی و پاسخ محور بر تنظیم رفتار(۰۱/۰>P) و نیز فراشناخت (۰۱/۰>P) کودکان تفاوت آماری معنی داری وجود دارد. نتایج پژوهش نشان داد نمرات گروه­های مداخله در مقایسه با گروه کنترل در مقیاس کارکردها­ی اجرایی  تغییرات معنی داری داشت. کارکردهای اجرایی پس از انجام مداخلات افزایش یافته و این افزایش در گروه ذهن­خوانی بیشتر بوده است. استفاده از این دوروش به درمانگران، روانشناسان و مربیانی که در راستای آموزش به کودکان اوتستیک فعالیت می­کنند پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه ها:

درمان پاسخ محور ، درمان ذهن خوانی ، کارکردهای اجرایی ، کودکان ، اوتیسم