ارزیابی مقایسه ای سودآوری اعتبارات بانکی عقود اسلامی به روش بهایابی بر مبنای فعالیت و روش بهایابی سنتی: مورد بانک توسعه صادرات ایران

فعالیت اصلی بانک ها، خرید و فروش وجوه است. بانک ها وجوه را به شکل سپرده جذب نموده و در قالب تسهیلات در اختیار اشخاص حقیقی و حقوقی قرار می دهند. ا گرچه در نظام بانکی، تاکید زیادی بر خدمات کارمزدی به عمل می آید، ولی منبع اصلی درآمد بانک ها سود حاصل از اعطای تسهیلات می باشد. بنابراین، فرایند جذب منابع و اعطای سپرده های بانکی باید به بهترین نحو ممکن مدیریت شود. مدیریت موفق این فرایند نیز زمانی ممکن است که مدیران اطلاعات دقیقی از بهای تمام شده و منافع حاصل از این فرایند داشته باشند. هدف از این تحقیق، محاسبه و مقایسه بهای تمام شده تسهیلات بانکی تحت دو سیستم بهایابی سنتی، که هم اکنون در بانک های ایران متداول است، و سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت است. به این منظور، نخست با استفاده از مدل طراحی شده توسط پرفسور کوکاکولا و مدل پیشنهادی کمیته تحقیقاتی AMIfs در آمریکا، مدل بهایابی بر مبنای فعالیت خاصی طراحی شد و تسهیلات اعطایی شعبه مرکزی بانک توسعه صادارت ایران طی دوره مالی۱۳۸۳ تحت دو سیستم، بهایابی شد. آزمون آماری t نشان گر آن است که بهای تمام شده وام های اعطایی در قالب عقود فروش اقساطی، مشارکت مدنی و قرض الحسنه تحت دو سیستم بهایابی دارای تفاوت معنی داری می باشند. لذا به گونه های مختلف تصمیمات مدیریت را تحت الشعاع خود قرار خواهند داد. تحقیق حاضر، اولین تحقیقی است که در ایران به بررسی سیستم مدل بهایابی بر مبنای فعالیت در بخش اعتبارات سیستم بانکی پرداخته است.

کلیدواژه ها:

بهایابی بر مبنای فعالیت ، بهایابی سنتی ، تسهیلات بانکی ، صنعت بانکداری ، عقود اسلامی