مدل سازی ریاضی هزینه های نگهداری و تحلیل عمر مفید اقتصادی تراکتورهای کشاورزی (مطالعه موردی استان آذربایجان غربی)

از عوامل مهم در مدیریت ماشین­ها، تخمین عمر مفید ماشین است. تصمیم به جایگزینی یک ماشین کشاورزی،  علاوه بر امر مدیریتی یک تصمیم اقتصادی در سیستم­های مکانیزه کشاورزی نیز می­باشد. هزینه های تعمیر و نگهداری که متاثر از عمر تراکتور، ساعات کارکرد و نحوه استفاده از آن می­باشد، در تعیین عمر بهینه اقتصادی، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در کشورهای صنعتی،  برای جلوگیری از هدررفت سرمایه، هزینه­های نگهداری و عمر مفید ماشین­های کشاورزی سالانه تعیین شده و به صورت جداولی ارائه می­گردد. در راستای بهینه­سازی استفاده از سرمایه و ماشین و به منظور برآورد عمر مفید تراکتورهای کشاورزی، با لحاظ نمودن هزینه های تعمیر و نگهداری تجمعی و مدل­های هزینه­ای مناسب، مطالعه­ای روی تراکتورهای متداول در استان آذربایجان غربی، شامل تراکتورهای مسی فرگوسن ۲۸۵، مسی فرگوسن ۳۹۹ و یونیورسال (۶۵۰U) انجام پذیرفت. اطلاعات جمع­آوری شده شامل هزینه­های تعمیر و نگهداری، ساعات کارکرد سالانه و همچنین قیمت اولیه تراکتورها می­باشد. میزان سودسرمایه و استهلاک انباشته و در نتیجه هزینه­های سرمایه­ای و تعمیر و نگهداری انباشته برای هر مدل تراکتور محاسبه شد و عمر اقتصادی تراکتورها تعیین گردید. در نهایت منحنی های هزینه سرمایه ای در مقابل سن کارکرد تراکتورها به سال، رسم شد. اصولا، هزینه کل تجمعی به ازای هر واحد کار برای یک تراکتور، تا نقطه معینی از عمر آن، دارای حالتی نزولی است و از آن نقطه به بعد، روندی صعودی پیدا خواهد کرد. سالی که حداقل هزینه کل تجمعی را داشته باشد، از نظر اقتصادی، بهترین زمان برای جایگزین کردن ماشین می باشد. پایان سال نهم، دهم و سیزدهم به ترتیب برای تراکتورهای یونیورسال (۶۵۰U)، مسی فرگوسن ۳۹۹ و مسی فرگوسن ۲۸۵ به عنوان زمان بهینه برای جایگزینی این مدل تراکتورها، پیشنهاد گردید.

کلیدواژه ها:

استان آذربایجان غربی ، تراکتور ، سن جایگزینی ، عمر مفید اقتصادی