واکاوی و تحلیل تغییرات مشخصه های اجتماعی اقتصادی عشایر استان خوزستان

مقدمه: تدوین سیاست­ها در بخش کشاورزی و منابع طبیعی مستلزم شناخت کافی از وضعیت اقتصادی- اجتماعی بهره برداران روستایی و عشایری است. در این میان، از نظر رشد اقتصادی کشور، جامعه عشایری اهمیت ویژه ای در بخش تولید دام و فعالیت های جانبی مرتبط دارد.هدف پژوهش: در این تحقیق برخی شاخصه های اجتماعی- اقتصادی از جمله جمعیت، تعداد و نوم دام، سوخت مصرفی، صنایع دستی و اراضی مورد بهره برداری عشایر استان خوزستان طی سه دهه گذشته (۶۰، ۷۰ و ۸۰) مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. روش شناسی تحقیق: آمار و اطلاعات به روش اسنادی و کتابخانه ای از داده های سرشماری های اجتماعی-اقتصادی عشایر کوچنده در سال های ۱۳۶۶، ۱۳۷۷ و ۱۳۸۷ موجود در آرشیو مرکز آمار ایران استخراج و تجزیه و تحلیل شدند.قلمروجغرافیایی پژوهش: محدوده ی مورد مطالعه استان خوزستان است که در جنوب ایران قرار دارد.یافته­ ها و بحث: با توجه به نتایج، جمعیت و تعداد خانوار عشایر استان خوزستان از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۷ روند کاهشی داشته است. بیش ترین تعداد دام عشایر استان بز و بزغاله و تعداد دام در محل استقرار ییلاقی بیشتر از محل استقرار قشلاقی بوده است. بیشترین تعداد خانوار عشایر استان خوزستان از هیزم و زغال چوب به عنوان سوخت مصرفی جهت پخت و پز و ایجاد گرما استفاده کرده اند و میزان مصرف سوخت عشایر در انواع مختلف سوخت مصرفی طی سال های ۱۳۶۶ تا ۱۳۸۷ روند کاهشی داشته است. میزان صنایع دستی تولید شده توسط عشایر از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۷ روند افزایشی و از سال ۱۳۶۶ تا ۱۳۷۷ روند کاهشی داشته است. بطورخاص، میزان تولید پلاس (چادر) در بین خانوارهای عشایر نسبت به سایر صنایع دستی بیشتر بوده است.نتایج: توسعه فعالیت های زراعی، توسعه سایر صنایع دستی و سایر فعالیت های غیروابسته به دام می توانند به عنوان منابع معیشت جایگزین و تکمیلی نقش مهمی ایفا کنند که در این راستا برنامه ریزی های متناسب ضروری است.

کلیدواژه های واکاوی و تحلیل تغییرات مشخصه های اجتماعی اقتصادی عشایر استان خوزستان:

عشایر ، صنایع دستی ، دام ، مسائل اقتصادی -اجتماعی ، خوزستان