اثرات سامانه های آبیاری و سناریوهای نیازآبشویی بر بهره وری آب در تولید لوبیا در دشت اهر (استان آذربایجان شرقی)

ارتقاء بهره وری آب در تولید محصولات کشاورزی یکی از برنامه های اساسی برای تامین امنیت غذایی در کشور است. همچنین با توجه به اهمیت و وسعت کشت لوبیا در دشت اهر (استان آذربایجان شرقی) و ضرورت ارتقاء بهره وری آب در تولید این محصول به ویژه در شرایط شوری آب و خاک، این پژوهش با هدف بررسی اثرات سامانه های آبیاری و سناریوهای نیازآبشویی بر بهره وری آب در تولید لوبیا در این دشت انجام گردید. عملکرد محصول و حجم آب آبیاری با دو سامانه آبیاری بارانی و سطحی در مزارع متعدد تحت مدیریت کشاورزان، به طور مستقیم اندازه گیری گردید. پنج سناریوی نیاز آبشویی شامل صفر، ۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد نیاز خالص آب آبیاری با دو سامانه آبیاری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد کاربرد سامانه های آبیاری موجب تفاوت در عملکرد و حجم آب مصرفی گردید. میانگین عملکرد لوبیا با کاربرد سامانه آبیاری بارانی۳۹۵± ۱۱۸۹ (به دلیل احتمالی کم آبیاری) با سامانه سطحی۱۸۰± ۲۳۹۶ کیلوگرم در هکتار بود. کاربرد سامانه آبیاری بارانی و سطحی به ترتیب ۷۴۷± ۴۷۱۷ و ۱۲۷۶± ۷۲۹۷ مترمکعب در هکتار مصرف آب داشته است. میانگین بهره وری آب در تولید محصول ۲۹/۰ کیلوگرم بر مترمکعب بود. نتایج خوشه بندی نشان داد بهره وری (۴۷/۰ کیلوگرم بر مترمکعب) حاصل از اعمال سناریوهای نیازآبشویی صفر و ۵ درصد در یک گروه، بهره وری (۳۵/۰ کیلوگرم بر مترمکعب) سناریوهای ۱۰ و ۱۵ درصد در گروه دوم و بهره وری(۲۲/۰ کیلوگرم بر مترمکعب) سناریوی۲۰ درصد در گروه سوم قرار داشت. علاوه براین یافته ها، پیشنهاداتی برای ادامه پژوهشهای کاربردی ارائه گردیده است.

کلیدواژه ها:

آب مصرفی ، بهره وری مصرف آب ، سامانه آبیاری ، کارآیی مصرف آب