نقش نیازهای اساسی روانشناختی در پیش بینی الگوهای ارتباطی زوجین

زمینه و هدف: خانواده، یک نظام اجتماعی طبیعی است که در همه مراحل تکوین آن زن و مرد، خرده نظام اصلی بوده و عوامل متعددی چون نیازهای اساسی روانشناختی در الگوهای ارتباطی آنان نقش دارند. ارتباط زناشویی ناشاد، اغلب نتیجه الگوهای ارتباطی منفی است. یک رویکرد برای مطالعه رابطه ی زناشویی، تبیین الگوهای ارتباطی زوجین از طریق جستجو برای یافتن مکانیسم شکل گیری این الگوهاست. بر همین اساس، مطالعه عوامل مرتبط با مشکلات و الگوهای ارتباطی زوجین و ابعاد مختلف آن به جهت تاثیری که بر بهداشت روانی افراد دارد، از اهمیت زیادی برخوردار است. یکی از عوامل فردی موثر بر الگوهای ارتباطی زوجین، نیازهای اساسی روانشناختی است که شامل سه نیاز خودپیروی، شایستگی و تعلق است. بنابراین هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش نیازهای اساسی روانشناختی در پیش بینی الگوهای ارتباطی زوجین بود.روش پژوهش: روش این مطالعه توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه زوجین شهر شاهرود بود که از میان آن ها، ۱۰۰ نفر با استفاده از روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. در این پژوهش از پرسشنامه الگوهای ارتباطی زوجین (CPQ) و نیازهای بنیادین روانشناختی (BPNS) استفاده شد. داده ها با استفاده از همبستگی پیرسون و رگرسیون همزمان تحلیل شد.یافته ها: تحلیل داده ها نشان داد که ابعاد نیازهای اساسی روانشناختی (شایستگی، تعلق و خودپیروی) با الگوهای ارتباطی سازنده زوجین همبستگی مثبت و معنادار و با الگوهای ارتباطی اجتنابی و توقع/کناره گیر همبستگی منفی و معنادار داشتند. همچنین نتایج نشان داد که نیازهای اساسی روانشناختی توان پیش-بینی مثبت و معنادار الگوی ارتباطی سازنده متقابل را دارد و نیازهای اساسی روانشناختی از قدرت پیش بینی کنندگی منفی و معناداری برای الگوهای ارتباطی اجتنابی و توقع/کناره گیر برخوردار است. نتیجه گیری: باتوجه به نقش مهم نیازهای اساسی روانشناختی در پیش بینی الگوهای ارتباطی زوجین، به نظر می رسد آگاهی زوجین از تاتیر نیازهای اساسی روانشناختی، می تواند در افزایش ارتباطات سازنده ی متقابل و کاهش ارتباطات ناکارآمد بین زوجین موثر باشد. لذا، می توان آموزش و مداخله در ارضای نیازهای اساسی روانشناختی را به عنوان یک روش موثر در بهبود الگوهای ارتباطی زوجین به مشاورین و مسولین در امور مرتبط با خانواده پیشنهاد داد.

کلیدواژه ها:

ازدواج ، الگوهای ارتباطی ، زوجین ، نیازهای اساسی روانشناختی