شیوه های نوین ارزشیابی

لزوم واهمیت ارزشیابی از آن جا مشخص می شود که متخصصان آن را از عناصرمهم آموزش وپرورش دانسته و بر نقش آن درآموزشویادگیری تاکید می نمایند.اما چگونگی نگاه به ارزشیابی و اجرای آن درنظام آموزشی کشورمان مسائل فراوانی را موجب شده است.ازآن جمله تاکید بر نمره پایان سال دانش آموزان که سرنوشت یک سال تحصیلی آنان را رقم می زند،وسیله ای برای تنبیه و تحقیرو تهدید و توبیخ دانش آموزان،تکیه برمحفوظات ویادگیری فقط تازمان امتحان (پس از ان آموخته ها فراموش شده وکاربردی درزندگی ندارند.)، وسیله ای برای غربال کردن دانش آموزان،ازبین رفتن لذت یادگیری به علت استرس امتحان و... عوامل یاد شده وهزاران مورد دیگر ما را برآن می دارد که نگاه تازه تری به ارزشیابی بیندازیم. البته در سال های اخیر لزوم ارزشیابی مستمر مطرحشده است که اگر درست اجرا شود،کاستی هایی را که بر شمردیم بر طرف خواهد نمود.اما متاسفانه کمتر دیده ایم ویا ندیده ایمارزشیابی به معنای درست آن در مدارس اجرا شود.در اغلب مدارس همان نمرات ماهانه با عنوان جدیدتر ارزشیابی مستمردر کارنامهدانش آموزان درج می گردد.تاکیید فراوان بر نمره چه ازطرف معلمان ومسئولان مدرسه وچه از طرف خانواده ها فشار روحی شدیدیرابر دانش آموزان وارد می کند واین عامل خود مانع بزرگی بر سر راه یادگیری دانش آموزان است. امید آنکه ما معلمان معمارانخانه دل ونه معماران خانه گل، همواره اهداف آموزش وپرورش را درنظر داشته وهدف توانمند ساختن دانش آموزان رافراموشننماییم وتصورنکنیم دانش آموزان ظروف خالی هستند که باید با معلومات ما پر شوند.اگر خواهان تغییروپیشرفت هستیم،ابتدا بایداین تغییر (پذیرش لزوم ایجاد تغییرات درآموزس وپرورش) رادر خود ایجاد نماییم. فراموش نکنیم آنچه از دانش آموزان انتظارداریم (اهداف آموزشی) به طور مستقیم وموثراز طریق روش ها ووسایل اندازه گیری وارزشیابی به آنان مخابره می شود.حتی اگر بارهاتکرار کنیم که انتظارمان فهمیدن و مهارت های سطوح بالای یادگیری ( از نظر بلوم) می باشد و این نکته رادر آزمون های خود رعایتنکنیم به احتمال زیاد موفق نخواهیم شد. در این مقاله سعی خواهیم کرد به ارزشیابی های موجود وکم و کاستی های آن پرداختهو راه کارهای عملی و نسبتا جدیدی از ارزشیابی ارائه دهیم و امیدواریم از این رهگذر سهمی هرچند ناچیز در تعلیم وتربیت کشورعزیزمان داشته باشیم.

کلیدواژه ها:

امتحان ، ارزشیابی ، انواع ارزشیابی ، شیوه های نوین ارزشیابی