ارزیابی و اصلاح شبکه پایش کیفی آب زیرزمینی دشت خانمیرزا با استفاده از تحلیل زمین آمار

به دلیل اینکه که پایش کیفی آب­های زیرزمینی بسیار پرهزینه و زمان­­بر می­باشد، انتخاب روشی که در آن با کمترین تعداد نمونه­برداری بتوان متغیرهای هیدروشیمیایی یک دشت را برآورد کرد امری ضروری است. هدف پژوهش حاضر تعیین تعداد و موقعیت بهینه چاه­های نمونه­برداری در دشت­خانمیرزا در استان چهارمحال و بختیاری می­باشد. برای این منظور از نتایج نمونه­برداری شیمیایی ۱۹ حلقه چاه و هفت متغیر کیفی شامل SAR، EC، pH، TH، TDS و مجموع آنیون­ها و کاتیون­ها برای دوره ۱۳۷۰ تا ۱۳۹۰ استفاده شد. در ابتدا با استفاده از روش­های زمین آمار و براساس کمترین میزان خطا، بهترین روش برای هر متغیر انتخاب و سپس شعاع تاثیر چاه­ها­ به کمک منحنی نیم تغییر­نما برای هر متغیر محاسبه و باتوجه به مقدار همپوشانی شعاع تاثیر چاه­ها، تعداد حداقل چاه­ها برای برآورد متوسط هر متغیر در دشت ­تعیین گردید. نتایج نشان داد که برای برآورد متغیر  pH یک چاه نمونه، برای متغیر SAR تعداد ۳ چاه، برای مجموع آنیون­ها و مجموع کاتیون­ها تعداد ۴ چاه و برای متغیرهای EC، TDS و TH تنها ۵ چاه نمونه برداری کافی است. نتایج آزمون تی دوطرفه جهت صحت سنجی نتایج نیز توانایی چاه­های پیشنهادی در برآورد مناسب متغیرهای مورد مطالعه را نشان داد. بنابراین می­توان نتیجه گرفت که در موارد خاص که نیاز به اطلاعات ضروری و فوری از کیفیت آب زیرزمینی دشت خانمیزا است، می­توان به­جای نمونه­­برداری از ۱۹ چاه­ و صرف زمان و هزینه زیاد، با نمونه­برداری از تعداد محدودی چاه­ها، برآورد مناسبی از کیفیت آب زیرزمینی بدست آورد.

کلیدواژه ها:

آب زیرزمینی ، شبکه پایش کیفی ، متغیرهای کیفی ، تحلیل زمین آمار ، کریجینگ