بررسی رخداد بارش های فرین شمال شرق ایران طی دوره ۲۰۲۰-۲۰۰۱

در این تحقیق، رخدادهای بارش فرین در شمال شرق ایران، طی ۲۰ سال اخیر (۲۰۲۱-۲۰۰۰) با استفاده از نمایه های حدی بارش مطالعه شده است. برای این منظور از داده های ایستگاه های هواشناسی همدیدی مشهد، سبزوار، قوچان، نیشابور، بجنورد و گنبد کاووس استفاد شد و الگوهای جوی منجر به این رخدادهای فرین و روند تغییرات نمایه های حدی با استفاده از روش رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج نشان داد که در تمام ایستگاه های مطالعه شده، هیچ یک از نمایه های اقلیمی دارای روند تغییرات معناداری در طول دوره آماری نمی باشند. بیشترین توزیع فراوانی نمایه روزهای با بارش بسیار سنگین (R۲۰mm) در دوره آماری و در بازه فصلی با ۴/۳۷ درصد فراوانی متعلق به فصل زمستان و در بازه ماهانه با ۳/۱۹ درصد فراوانی متعلق به ماه مارس می باشد. نتایج تحلیل همدیدی نقشه های میانگین فشار سطح دریا، ارتفاع ژئوپتانسیل و میدان باد تراز ۸۵۰ هکتوپاسکال، الگوی امگا سطح ۷۰۰ هکتوپاسکال و الگوی توزیع رطوبت ویژه ترازهای ۸۵۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال نشان داد که مهمترین ویژگی الگوهای بزرگ مقیاس منجر به بارش های فرین، ماندگاری زیاد آنها در بخش شرقی مدیترانه می شود. این الگوهای بلاکینگ با استقرار سامانه کم فشار سطح زمین و ناوه سطوح میانی و فوقانی وردسپهر همراهی شده که سرعت های صعودی در ترازهای پایین وردسپهر و تغذیه رطوبتی مناسب از منابع از روی دریای عمان، دریای سرخ و خلیج فارس را در بر گرفته است و استقرار سامانه پرفشار در شمال شرقی ایران، مانع از حرکت شرق سوی سامانه کم فشار می شود

کلیدواژه ها:

نمایه های حدی ، بارش شدید ، الگوهای جوی ، شمال شرق ایران